Kaliforniyadakı Skripps İnstitutunun amerikalı neyrobioloqları havanın çirklənməsinin beyinə mənfi təsir göstərərək, alzheymer və autizm kimi xəstəliklərin inkişafına kömək edən mexanizm aşkarlayıblar. Havadakı toksinlər beyin hüceyrələrinin qarşılıqlı əlaqə və ünsiyyət qabiliyyətini pozur, nəticədə zərər verir.
AzEdu.az xəbər verir ki, bu barədə araşdırma "Proceedings of the National Academy of Sciences" (PNAS) elmi jurnalında dərc olunub.
Komanda S-nitrosilasiya kimi tanınan kimyəvi prosesə diqqət yetirib. Proses azot oksidi ilə əlaqəli molekullar zülallardakı kükürd atomlarına bağlanaraq onların funksiyalarını dəyişdirdikdə baş verir.
Məlum olub ki, S-nitrosilasiya (SNO) yaddaşın formalaşmasında və öyrənilməsində əsas rol oynayan CRTC1 zülalının fəaliyyətini poza bilər.
"Meşə yanğınları, avtomobilin işlək qazı və ya tütün tüstüsündən asılı olmayaraq, havanın çirklənməsi beyində "SNO fırtınası"na səbəb ola biləcək kiçik hissəciklər və molekullar buraxır və hüceyrə zədələnməsinə səbəb olur", - baş araşdırmaçı Stüart Lipton deyib.
Alimlər laboratoriyada yetişdirilən beyin hüceyrələri və alzheymer xəstəliyinin modeli ilə siçanlar üzərində təcrübələr aparıblar. Onlar aşkar ediblər ki, CRTC1-in S-nitrosilasiyası onun beyin hüceyrələri arasında əlaqə və yaddaşın saxlanması üçün lazım olan genləri tənzimləyən başqa mühüm protein olan CREB ilə qarşılıqlı əlaqəsinə mane olur.
