Antarktikada qar araşdıran alimlər ilk dəfə olaraq Yer kürəsinə düşmüş interstellar məkanından toz aşkar ediblər.

AzEdu.az xəbər verir ki, bu barədə yeni elmi işdə bildirilib.

Alimlər qeyd edirlər ki, bu tapıntılar günəş sistemimizin mütəmadi olaraq keçdiyi interstellar tozunun sirli buludlarına işıq gətirə bilər. Hər gün yerin səthinə düşən - kometlərin keçməsi, asteroidlərin toqquşması və ulduzların partlaması nəticəsində yaranan ekstraterrestrial mənşəli toz tonlarladır.

İnterstellar məkandan olan tozun öyrənilməsində əsas problem ondan ibarətdir ki, alimlər tez-tez bu tozu səthə düşdükdən sonra kifayət qədər tez aşkar edə bilmirlər və buna görə də Günəş sisteminin ətrafdakı interstellar məkanında olan tozla son qarşılıqlı əlaqəsi haqqında bəzi mühüm təfərrüatları müəyyən etmək imkanına malik deyillər.
Lakin, Avstraliya Milli Universitetinin fizik-nüvəçisi Dominik Noll (Dominik Knoll) başçılıq etdiyi yeni bir araşdırmada elm adamları, bu problemi aradan qaldıraraq, Yer səthinə nisbətən yaxınlarda düşən tozları nəzərdən keçirərək, interstellar məkanından gəldiyini dəqiqləşdirib. İnterstellar məkanından yaranmış bu toz nümunələrinin axtarışı zamanı onun komandası Antarktikada təxminən yaşı 20 ildən az olan 500 kiloqram qar toplayayıb. Qar buz qitəsinin sahilindən bir neçə yüz kilometr məsafədə, Almaniyanın Konen elmi stansiyasının yaxınlığında toplanılıb.

Qar əriyəndən sonra, elm adamları onun tərkibini elementar təhlil ediblər və iki nadir, orta dərəcədə radioaktiv izotopların varlığını aşkar ediblər: dəmir-60 və manqan-53. (Kimyəvi elementin izotopları nüvədə neytronların sayı ilə fərqlənir.) 

Tədqiqatçılara görə, ən çox ehtimal olunan dəmir qaynağı-60 ölüm ulduzunun supernovativ, güclü bir partlayışıdır. Digər təbii mənbələr bu izotopun tapıldığı miqdarın yalnız onuncu hissəsini izah edə bilib. Lakin, dəmir-60 və manqan-53 də planetlərarası kosmik şüaların toz hissəciklərinin bombalanması ilə yarana bilər. Lakin, Knoll və həmkarları dəmir-60 və manqan-53 ədəd arasında müşahidə münasibət bu mexanizm üçün çox yüksək olduğunu göstərib.