Uzun illər saatlıq rejimdə işləyən müəllimlərin birdən-birə “ofis rejimi”nə keçməsi psixoloji narahatlıq yarada bilər.
Bu sözləri AzEdu.az-a deputat Ceyhun Məmmədov söyləyib.
Müsahibimiz qeyd edib ki, artıq müəllim əməyi daha ədalətli qiymətləndiriləcək:
"Son illərdə təhsil sistemində aparılan islahatların əsas istiqamətlərindən biri müəllim əməyinin təşkil formalarının dəyişdirilməsi, daha müasir və səmərəli modelə keçididir. Ən çox müzakirə olunan yeniliklərdən biri isə müəllimlərin uzun illərdir tətbiq edilən “dərs saatı”na əsaslanan əmək modelindən çıxaraq “günlük iş rejimi”nə, yəni tam iş saatı ilə işləməsinə keçid məsələsidir.
Bu dəyişiklik müəllimin yalnız dərs saatına görə yox, bütövlükdə iş gününə görə qiymətləndirilməsi, maaş sisteminin dəyişməsi, işin mahiyyətinin yenidən formalaşması kimi mühüm nəticələr doğurur. Sözgedən model həm üstünlüklərə, həm də çətinliklərə malikdir. Yeni təhsil modelin Müsbət və Mənfi cəhətləri var".
Müsbət cəhətləri bunlardır:
"Artıq müəllim əməyi daha ədalətli qiymətləndiriləcək. Saat hesabı sistemində müəllim yalnız sinifdə keçdiyi dərsə görə əmək haqqı alırdı. Lakin müəllimin real iş yükü təkcə dərslə məhdudlaşmır: hazırlıq, yoxlama, metodik iş, valideynlərlə ünsiyyət, fərdi dərslər və s. Yeni modeldə bu fəaliyyətlərin hamısı “iş vaxtı”nın tərkib hissəsi hesab olunur ki, bu da əməyin daha ədalətli qiymətləndirilməsinə səbəb olur.
Tam iş rejiminə keçən müəllimlərin maaşının artacağı gözlənilir. Çünki yeni modeldə sabit əmək haqqı sistemi tətbiq olunur, dərs saatlarının artıb-azalması maaşa ciddi təsir etmir. Bu isə peşəyə marağı artırır, xüsusilə gənc müəllimlərin cəlb olunması baxımından müsbət addımdır. Müəllimin məktəbdə bütün gün olması: dərs planlaşdırmasını, kollektivdə metodik iş aparmağı və təcrübə paylaşımını, şagirdlərlə fərdi və əlavə məşğuliyyəti asanlaşdırır. Bu isə tədrisin keyfiyyətini yüksəldə bilər.
Məktəb rəhbərliyi müəllimlərin iş vaxtını daha səmərəli planlaşdıra bilər. Məsələn, dərsdənkənar məşğələlər, kiçik qruplar üçün hazırlıq, zəif şagirdlərlə fərdi iş, olimpiada hazırlığı yeni rejimdə məktəb daxilində optimal şəkildə bölüşdürülə bilər.
Tam iş rejiminə keçən müəllimlərdə əlavə qazanc üçün repetitorluğa ehtiyac nisbi olaraq azalır. Bu isə məktəb təhsilinin keyfiyyətini artırmağa yönəldilmiş məqsədlərdən biridir".
Yeni Modelin Mənfi Cəhətləri və Çətinlikləri:
"Saat hesablı sistemdə müəllim dərslərini bitirdikdən sonra boş vaxtını sərbəst planlaşdıra bilirdi. Günlük rejimdə isə müəllim günün böyük hissəsini məktəbdə keçirməli olacaq. Bu ailəli və uşaqlı müəllimlər, paralel iş yeri olanlar, uzun məsafədən gələn müəllimlər üçün əlavə çətinlik yarada bilər. Gündəlik iş rejimi tələb edir ki, müəllim otaqları geniş və rahat olsun, internet və kompüter təminatı gücləndirilsin və müəllimlər üçün iş guşələri yaradılsın.Bir çox məktəbdə bu şərait hələlik tam uyğun deyil. Bu çatışmazlıqlar aradan qaldırılmadan tam iş rejiminə keçid narazılıqlar yarada bilər.
Müəllimin məktəbdə bütün gün olması bəzən əlavə funksiyaların yüklənməsi ilə nəticələnə bilər: artıq hesabatların verilməsi, formal toplantıların çoxalması, lazımsız inzibati tapşırıqlar. Bu isə müəllim peşəsinin mahiyyətini zəiflədə bilər".
Tam iş rejimi müəllimlərə repetitorluq kimi gəlir mənbələrini məhdudlaşdıracaq:
"Bəzi müəllimlər saat hesablı sistemdə paralel olaraq: hazırlıq dərsləri,repetitorluq, əlavə layihələrdə iş kimi gəlir mənbələrinə malik idilər. Tam iş rejimi onlara bu fəaliyyətləri məhdudlaşdıra bilər. Bu da ümumi gəlirin azalmasına səbəb ola bilər. Uzun illər saatlıq rejimdə işləyən müəllimlərin birdən-birə “ofis rejimi”nə keçməsi psixoloji narahatlıq yarada bilər. Təhsil sahəsində hər islahatın uğuru üçün adaptasiya dövrü çox vacibdir.
Müəllimlərin saat rejimindən günlük iş rejiminə keçməsi Azərbaycan təhsilində mühüm və strateji islahat addımıdır. Bu islahat: müəllimin əməyinin dəyərini artırmaq, tədrisin keyfiyyətini yüksəltmək, müəllim peşəsinə nüfuz vermək məqsədi daşıyır. Bununla belə, real tətbiqdə ciddi hazırlıq, infrastrukturun yenilənməsi, məktəb rəhbərliyinin və müəllimlərin adaptasiyası tələb olunur.
Düzgün planlaşdırıldığı halda bu model təhsilin keyfiyyətində müsbət dönüş yarada bilər. Lakin hazırlıqsız, sürətli tətbiq olunsa, həm müəllimlərin məmnuniyyətsizliyini, həm də qarşıdurmaları artıra bilər".
