Azedu.az
https://modern.az/ https://www.instagram.com/apak.az/
2024-02-02 15:01:25
Gənclər, siqaret çəkməyin! – “Sonsuzluq yaradır”

Təəssüf ki, siqaret çəkmək ən çox yeniyetmə və gənclər arasında yayılıb. Pis vərdiş olmasına baxmayaraq gənclərin siqaretə böyük marağı var. Onlardan bəziləri bunu günlük vərdişə çevirib, bəziləri isə müvafiq hallarda istifadə edirlər.

 

Bəs, görəsən, yeniyetmə və gənclərin siqaret çəkmə istəklərinin psixoloji səbəbləri nələrdir? Bu vərdişi necə aradan qaldırmaq olar?

 

Mövzu ilə bağlı Azərbaycan Psixologiya Akademiyasının (APAK) psixoloqu Ləman Mustafayeva AzEdu.az-a açıqlama verib.

 

Psixoloq siqaret çəkmə istəyinin yaranmasının əsas səbəblərinə toxunub:

 

“Statistik məlumatlara görə, yeniyetmələrin siqaret çəkməsi gənc nəslin müasir problemləri arasında aparıcı yerlərdən birini tutur. Siqaret çəkənlərin əksəriyyəti 14-16 yaş arası orta məktəb şagirdləridir. Məktəblilər siqaret almaq üçün əsasən valideynlərindən və qohumlarından pul alırlar. Yeniyetmələrin siqaret çəkməsi əhalinin müxtəlif təbəqələrinə, təkcə imkansız ailələrin uşaqlarına deyil, həm də imkanlı və sosial müdafiə olunan yeniyetmələrə təsir göstərir. Yeniyetmələr arasında siqaret çəkmənin əsas səbəbləri bunlardır: yetkin olmaq istəyi; həmyaşıdları və yoldaşları təqlid etmək; səlahiyyət əldə etmək istəyi; böyüklərin, valideynlərin, eləcə də qohumların təqlidi; mənfi ailə mühiti; psixoloji problemlər; münasibətlər və ünsiyyət problemləri; depressiya”.

 

“Gələcəkdə həm oğlanlar, həm də qızlar sonsuzluqla üzləşə bilər”, - deyə  L.Mustafayeva vurğulayıb:

 

“Yeniyetmələrdə siqaret çəkməyin zərəri yaddaş itkisinə, əzələ tonusunun azalmasına, eşitmə və görmə qabiliyyətinə mənfi təsir göstərir. Nikotin sinir hüceyrələrini incələşdirir, yorğunluğa səbəb olur, beyin fəaliyyətini azaldır. Həmçinin, tütün məmulatlarının zəhərli maddələrinə məruz qalması nəticəsində ürək döyüntüləri artır, əsəbilik, susuzluğun artması və tərləmə yaranır. Qızlar süd vəzilərinin inkişafında ciddi pozğunluqlar və menstrual dövrlərdə problemlər yaşayırlar. Gələcəkdə həm oğlanlar, həm də qızlar sonsuzluqla üzləşə bilər. Patoloji və ciddi xəstəliklərin ehtimalını azaltmaq üçün yeniyetmələr dərhal siqareti dayandırmalıdırlar. Yeniyetmələrdə daimi siqaret çəkmə ilə, artıq nikotindən gözlərdə şişlik və qızartı yaranır. Yeniyetmələrin siqaret çəkməsi probleminin həlli üçün tütünə qarşı qanunvericiliyin sərtləşdirilməsi, həmçinin təhsil və əyləncə müəssisələrində mütəmadi olaraq profilaktik tədbirlərin həyata keçirilməsi tövsiyə olunur”.