2017-ci ilin göstəricilərinə görə, Azərbaycanda 167.677 tələbə təhsil alır. Tələbələrin sayı artıqca, onların mövcud problemlərinin və gələcəkdə yarana biləcək çətinliklər də çoxalır.

AzEdu.az budəfəki yazıda tələbələrin universitetdən hansı hallarda qovulması, bərpa olunması və kursda qalması məqamlarını araşdırıb.

Tələbə, öz arzusu ilə, başqa təhsil müəssisəsinə köçürüldüyünə, tədris intizamını, təhsil müəssisəsinin daxili qaydalarını ciddi şəkildə pozduğuna və üzürsüz səbəblərdən müəyyən olunan miqdardan (bir semestr ərzində ali məktəbin  müəyyənləşdirdiyi miqdardan)  çox dərs buraxdığına, müəyyən kateqoriya xəstəliklərlə əlaqədar səhhətinə görə (həkim-məsləhət komissiyasının  arayışına  əsasən)  universitet sırasından xaric edilir.

Tələbələr sırasından xaric edilən şəxsə akademik arayış və təhsil haqqında sənədin əsli verilir. Həmin sənədin surəti və xaric olunma haqda əmrdən çıxarış isə təhsil müəssisəsində (tələbənin şəxsi işində) saxlanılır.

Hər hansı bir səbəbdən xarici ölkə təhsil müəssisələrində tələbələr sırasından xaric olunan tələbə bu əsasnaməyə uyğun olaraq respublikanın müvafiq təhsil müəssisələrinə bərpa oluna bilər. Respublikanın ali (orta ixtisas) məktəblərində tələbələr sırasından xaric olunan tələbələr isə yalnız həmin ali (orta ixtisas) məktəblərinə bərpa oluna bilərlər. 

Tədris  intizamını, təhsil müəssisələrinin daxili qaydalarını, təhsil aldığı ölkənin  qanunlarını pozduğuna görə tələbələr sırasından xaric edilənlər istisna olmaqla, əvvəllər ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrindən xaric olunan şəxslərin tələbələr sırasına bərpası  növbəti semestrin başlanğıcından tez olmayaraq təhsilin bütün formalarında bir dəfə aparıla bilər. Digər hallarda isə yalnız tələbələr sırasından xaric olunduqdan ən azı bir il keçdikdən sonra bərpaya icazə verilir. 

Xaricdə dövlət xətti ilə təhsil alanlar ödənişsiz, digərləri isə yalnız ödənişli əsaslarla bərpa edilə bilərlər. 

Həqiqi hərbi xidmətdən təxris edilən şəxslər bu Əsasnamənin  1.1.2.  bəndinin tələbləri gözlənilməklə öz istədikləri təhsil formasına təhsillərini davam etdirə bilərlər. Bu şəxslərin tələbələr sırasına bərpası, akademik fərqləri və borcları ləğv etməsi bütün tədris ili ərzində həyata keçirilir.

Birinci kursa bərpa (əsasnamənin 3.4, 4.1 və 4.2 bəndində göstərilən şəxslərdən başqa)  qadağandır. Ali (orta ixtisas) məktəbin rektorunun (direktorunun) birinci kursun ikinci semestrində üçdən az fənndən akademik borcu qaldığına görə tələbələr sırasından xaric olunan tələbələri tədris  ilinin  başlanğıcınadək 1 ay müddətində həmin borcu ləğv etmək şərtilə ikinci kursa bərpa etmək səlahiyyəti vardır.

Ali (orta ixtisas) təhsil müəssisələrinin rəhbərləri iki həftədən çox olmayan müddət ərzində bərpa barəsində ərizəyə baxmalı, tələbələrin bərpa olma müddətini, kursunu,  akademik borclarını və fərqlərin ləğvi müddətini müəyyənləşdirməli, yaxud etirazının (əgər varsa) əsaslandırılmış səbəblərini göstərməlidir. Bərpa barəsində ərizəyə akademik arayış və orta təhsil haqqında sənədin əsli (əkər xaric edildikdən əvvəl təhsil aldığı müəssisəyə bərpa olunmursa) əlavə edilir.

Bərpa olunan tələbələrin şəxsi işi bərpa edilir. Bu şəxsi işə rektorun adına yazılan ərizə, bərpa olunma haqqında əmrdən çıxarış, xaric edilməzdən əvvəl həmin tədris müəssisəsində təhsil almayan tələbələrin şəxsi işinə isə həm də akademik arayış və xaric olunma haqqında əmrdən çıxarış əlavə edilir.

Tələbələrə bu hallarda akademik məzuniyyət verilir:

Həqiqi  hərbi  xidmətə  çağırılan  tələbələrə xidmət  müddəti başa çatanadək akademik məzuniyyət verilir. 

Xəstəliyi həkim-məsləhət  komissiyasının arayışı ilə sənədləşdirilən və bu xəstəliyin təhsili davam etdirməyə müvəqqəti olaraq  yol vermədiyi göstərildikdə tələbələrə xəstəlik müddətinə akademik məzuniyyət verilir. Məzuniyyətdən sonra, tələbənin öz təhsilini davam etdirməyə başlaması onun sağlamlığını sübut edən həkim arayışı ilə müəyyənləşdirilir.

Təkrar kursda saxlanılma:

Bir  semestrdə  tədris  planında  nəzərdə  tutulan  fənlərə ayrılan ümumi saatın təhsil müəssisəsinin müəyyən etdiyi hissəsindən çoxunu üzürlü səbəbdən dərslərdə  iştirak etməyən tələbələr təkrar kursda  saxlanılır.

Ezamiyyət, xəstəlik, ailə vəziyyəti, dövlət sərəncamı və tapşırığının yerinə yetirilməsi və digər xüsusi hallarda lazımi sənədləri təqdim etməklə tələbə təkrar kursda saxlanıla bilər. Üzürlü səbəblərə görə tam təhsil boyu tələbələrin təkrar kursda saxlanılmasına məhdudiyyət qoyulmur.