Bir süre önce UNEC (Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi) Azerbaycan eğitim tarihinde bir ilke imza attı. Nedense UNEC'in bu başarısı bir eğitim olayına dönüşmedi. Halbuki bu, Güney Kafkasya'da bir ilkti.
Gezegenin en prestijli derecelendirme kuruluşlarından biri olan “Times Higher Education” (“THE”) geleneksel olarak, “Dünya Üniversiteleri Sıralaması 2026” sonuçlarını açıkladı. Dünya üniversitelerinin ilk TOP-1000'ine giren UNEC (801-1000. sıralar) sadece Azerbaycan'da değil, Güney Kafkasya'da da birinci oldu.
En sevindirici nokta ise UNEC'in araştırma kalitesi göstergesi (kriteri) açısından çok yüksek bir başarı elde etmesidir. UNEC, Azerbaycan eğitim tarihinde ilk kez bu kriterde TOP-500'de yer alarak 481. sırayı kazandı.
Günümüzde dünya üniversitelerinin çağdaş gelişim eğilimleri araştırma kalitesine özel önem vermektedir. Artık bir üniversitenin başarı formülü daha çok onun araştırma olanakları ve bu yöntemle pazara sunduğu ürünlerle ölçülmektedir. Sırf araştırmacılık kalitesi, üniversiteyi ve genel olarak eğitimi inovasyon ve sanayi ortamıyla sıkı bir şekilde bağlar. UNEC'in son yıllarda sırf araştırma üniversitesi profili üzerindeki gelişim çizgisi, en yüksek derecelendirme göstergelerinde kendini gösterdi.
Bu sonucun elde edilmesinde ve UNEC'in sıralamada önemli ölçüde ilerlemesinde etkili olan ikinci gösterge ise uluslararasılaşma parametreleridir. UNEC'in bu kriterdeki ilerlemesi, üniversitenin gelecek için belirlediği yol haritasının genel görünümünü yansıtmaktadır. Bir üniversite, teorik, pratik ve araştırma altyapısıyla mekan faktörünün sınırlarını aşarak dünyayla ayak uydurabilmek için mutlaka bu göstergenin gereklilikleri üzerine faaliyet programını kurmalıdır. Dünyanın dev üniversitelerinin temel özelliği, uluslararası işlevlerinde yatmaktadır ve Azerbaycan gerçekliğinde de UNEC bunu en iyi başaran yükseköğretim kurumu rolündedir.
Belirtmek gerekir ki, “Times Higher Education” sıralamasında UNEC'ten sonra 3 üniversitemiz - Bakü Devlet Üniversitesi, ADNSU ve AzTU - yalnızca 1501+ sıralarda yer almıştır.
(Referans için ana kaynak: //www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/latest/world-ranking?fbclid=IwY2xjawNufkxleHRuA2FlbQIxMABicmlkETFtNDJuc0dSeDlLUWkyNWVzAR4xmm2p5qZFZxLV97s-kGpbzQvt0edVNVU3YGd2yHO8OofTqvWUiFPQVRFwzg_aem_7WsPYWk5X26aRaZQPQoqcg)
Şunu da vurgulayalım ki, bu göstergeler UNEC'in yıl içinde elde ettiği tek sıralama başarısı değildir. Nitekim, bir süre önce “A-2026”nın (QS International Trade Rankings MBA/Masters 2026) sıralaması açıklandı. Bu göstergede UNEC, sıralamada yine Azerbaycan ve Kafkasya'da birinci, dünyada ise 56. sıraya yükseldi.
QS Uluslararası Ticaret Sıralamaları MBA 2026, dünyadaki en iyi Küresel İşletme ve Ticaret Yüksek Lisans Programlarını belirlemektedir. Bu sıralamalar esas olarak ticaretle ilgili öğretim içeriğine odaklanmaktadır. Ticaret programının içeriği göstergesinde UNEC, LSE ve Warwick gibi önde gelen üniversiteleri geride bırakarak bu göstergede dünyanın ilk 20 üniversitesi arasına yükselmiştir.
Mezun sonuçları açısından UNEC'in göstergesi de çok güçlüdür - 82.8 puan. Mezunların istihdam edilme oranı %89.5 olup, bu oranla UNEC, LSE ve Warwick'i geride bırakmaktadır. Yenilikçi öğretim - “Experiential Learning” alt göstergesi açısından UNEC, öğretim metodolojisi bakımından Tsinghua ve LSE gibi dünya üniversiteleriyle aynı seviyededir. UNEC ailesini bir sonraki başarısı münasebetiyle tebrik ediyor ve emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.
Kaynak://www.topuniversities.com/international-trade...
UNEC markası
2016 yılından itibaren “UNEC” markası adı altında faaliyet gösteren üniversite, günümüzde sadece ulusal değil, uluslararası bilim ve yükseköğretim alanında da itibarını önemli ölçüde artırmıştır. Kaliteli eğitim, faydalı bilim, inovasyon ve sosyal odaklı faaliyetleriyle öne çıkmıştır.
Üniversitenin “UNEC” markası adı altında elde ettiği başarıların, zaferlerin ve üstünlüklerin sadece bir kısmını aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:
Bilimsel veri tabanlarında ilerleme - “Scopus” veri tabanında UNEC'e ait makalelere yapılan atıf sayısı son 10 yılda 1000 kattan fazla, “Web of Science” veri tabanında ise 310 kat artmıştır. Makalelerin toplam sayısına gelince, hem “Scopus” hem de “Web of Science” için bu gösterge 200 kattan fazla artmıştır. Üniversite bu artış hızıyla da dünya genelinde lider konumdadır;
Yüksek dereceli öğrenci seçimi – UNEC, en yüksek puanı alan adayların tercih göstergesinde ilk beşte yer almaktadır. 10 yıl öncesine kadar üniversitede okuyan öğrencilerin neredeyse yarısından fazlası ücretli esaslarla eğitim alanlar iken (dolaylı yoldan, daha az puan toplayanlar) şimdi bu gösterge sadece %20'dir. Yani, “UNEC”te yüksek puan toplayarak devlet siparişi esasında eğitim alanlar toplam öğrenci kontenjanının %80'ini oluşturmaktadır. Bu ise çok yüksek bir göstergedir;
Öğretmenlerin sosyal refahı - Üniversitede öğretmenlerin faaliyetlerinin sonuçlarına dayalı bir derecelendirme sistemi mevcuttur. Yani öğretmenlerin maaşı sabit görev maaşı prensibiyle değil, faaliyet sonuçlarına göre farklı şekilde belirlenmektedir. Bu kuralın kendisi Azerbaycan yükseköğretim sisteminde bir ilkti. Öğretmenin araştırmaya yönelik yeteneğine dayanan bu sistem, onları aynı zamanda olumlu bilimsel rekabete de odakladı.
Bu sistemde ilk ona giren UNEC öğretmenlerinin maaşı 2 kat, 11. sıradan 30. sıraya kadar olan öğretmenlerin maaşı ise %70 artırılmaktadır. Derecelendirmenin hesaplanması için yaklaşık 100'den fazla gösterge kullanıyoruz ve bu göstergelerin %70'i doğrudan araştırma faaliyetleriyle ilgilidir;
Öğretmenlerin araştırmacılık becerilerinin artırılması - UNEC öğretmenleri şartlı olarak iki ana gruba ayrılır: yalnızca pedagojik faaliyetle meşgul olanlar ve hem pedagojik hem de araştırma faaliyeti yürütenler. İkinci gruba ait olan, yani araştırmacı statüsü elde eden öğretmenlerin maaşı %50 artırılır. Bu ise öğretmeni aynı zamanda araştırmacılık yönüne sevk eden en büyük motivasyondur. Yerel yükseköğretim ortamında en ciddi sorunlardan sayılan profesyonel araştırmacı ve faydalı araştırmacılık mekanizması UNEC'te aynı zamanda bu yöntemle yüksek düzeyde çözüm bulmaktadır.
UNEC öğretmeni araştırmacı statüsünü almak için dünya standardına cevap veren bir normatifi karşılamalıdır: Son 5 yıl içinde yayınlanan makalelerine yapılan atıf sayısı 100'den fazla olmalıdır. Üstelik, bu mekanizma iki yıldır “Scopus” veri tabanı üzerinden yürütülmektedir. Bu veri tabanının bilimsel metrik gereksinimleri diğerlerine kıyasla oldukça fazladır. Yani son beş yılda “Scopus”ta yayınlanan makalelere yapılan atıf sayısı 100'den, H indeksi ise 8'den az olmamalıdır. Buna ek olarak, yabancı dil sertifikası sunan öğretmenlere maaş fonundan %15 ek ödeme yapılmaktadır.
“UNEC-100” Gelişim Stratejisi
UNEC'in gelecekteki gelişim mekanizması “UNEC-100” Gelişim Stratejisinde yer almıştır.
“UNEC-100” Gelişim Stratejisinde, Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi'nin (UNEC) araştırma üniversitesine dönüşümü ile ilgili stratejik amaç, hedefler ve faaliyet alanları belirlenmiştir.
Stratejiye göre, araştırma üniversitesine dönüşme doğrultusunda UNEC, yüksek lisans ve doktora eğitimini ilerici dünya deneyimine uyarlamayı, ulusal ve uluslararası düzeyde yüksek derecelendirme kazanmış bir “beyin merkezi” oluşturmayı, sipariş ve hibeler temelinde yürütülen araştırma projelerinin sayısını her yıl artırarak üniversite bütçesinin %20'sine ulaştırmayı temel hedef haline getirmiştir.
Bununla birlikte, 2030 yılına kadar “Web of Science” ve “Scopus” bilimsel platformlarına dahil olan en prestijli yayınlarda basılan makale sayısını her yıl artırmak, bu veri tabanlarına dahil olan 3 bilimsel dergiye sahip olmak, bilimsel sunumları prestijli veri tabanlarına dahil edilen uluslararası bilimsel etkinlikler kurmak ve düzenlemek, ayrıca her yıl iktisatçı öğrencilerin uluslararası öğrenci bilimsel konferansını düzenlemek UNEC'in Gelişim Stratejisinde hedef olarak belirlenmiştir.
Şu anda UNEC'te belirli ve spesifik araştırma alanlarında 17 araştırma merkezi, İktisadi Klinik, Sigorta Okulu ve Gelişim Ekonomisi Laboratuvarı faaliyet göstermektedir. Bilimsel araştırmaları teşvik etmek amacıyla ise UNEC Araştırma Fonu, Diferansiyel Ücret Sistemi ve prestijli dergilerde makale yayınlamaya yönelik ödüllendirme mekanizması mevcuttur. UNEC'te yükseköğretimin yüksek lisans ve doktora eğitim seviyesinde uluslararası standartlara uygun modern öğretim ve eğitim metotlarının uygulandığı, “İktisat ve Yönetim” uzmanlık grubuna dahil olan 11 uzmanlık ve 39 uzmanlaşma alanında 4 dilde eğitim veren Uluslararası Yüksek Lisans ve Doktora Merkezi de faaliyet göstermektedir.
(Kaynak: //news.unec.edu.az/xeber/125-universitet/4856-unec-100-inkishaf-strategiyasi-tedgigat-universiteti)
UNEC'in uyguladığı ileri yönetim yaklaşımları, öğrenci ve araştırma odaklı eğitim modeli, çok yönlü uluslararası işbirliği, startup ve inovasyon girişimleri, yeşil ekonomiyle ilgili başarıları onu ülkemizin önde gelen yükseköğretim kurumlarından birine dönüştürmüştür. “UNEC-100” Gelişim Stratejisinin belirlediği amaç ve hedefler, üniversitenin geleceğe yönelik sorumlu bakış açısını ve kapsamlı gelişim azmini açıkça ifade etmektedir.
UNEC ve uzaktan eğitim
UNEC markasının özelliği ve üstünlüğünden bahsederken vurgulanması gereken önemli bir kriter de, ülkedeki ilk uzaktan eğitimle ilgili faaliyet mekanizması temelinde yaptığı çalışmalardır. Bu mekanizmanın en belirgin örneği ise uzaktan eğitim merkezidir.
Üniversite, UNEC Extern (Uzaktan Eğitim Merkezi) aracılığıyla 20 bin öğrenciye uzaktan eğitim verme imkanına sahiptir. Amfilerin %80'i hibrit amfilerdir. Bu, istenilen zamanda hibrit derslerin düzenlenmesinin teknik açıdan tamamen mümkün olduğu anlamına gelmektedir.
Geleceğin en optimal eğitim modelinin hibrit eğitim olduğunu göz önünde bulunduralım. Gerek genel eğitim, gerekse yükseköğretim ortamında hibrit eğitim formunun egemenliği kaçınılmazdır. Çünkü 21. yüzyıl eğitimi, yapay zeka gereksinimleri temelinde hiçbir zaman üniversite mekanına, amfilere sığmayacaktır. Klasik değerlerden saparak üniversiteyi tamamen sanal dünyaya kurban etmeyecektir. Bu, sadece mümkün değildir. Hibrit eğitim, geleceğin en eşsiz öğretim şeklidir. UNEC'in de bunu temel gelişim eğilimlerinden biri olarak görmesi çok büyük bir profesyonelliktir.
UNEC Rektörü, Profesör Adalet Muradov: “Şu anda üzerinde çalıştığımız en büyük projelerden biri yapay zekanın eğitime uygulanmasıdır. Yakın zamanda bu yöndeki çalışmaları tamamlayarak kamuoyuna detaylı bilgi vereceğimizi düşünüyorum. Üniversitemiz zaten dijitalleştiği için yapay zekanın uygulanması teknik ve altyapı açısından herhangi bir zorluk yaratmamaktadır. Bu açıdan, sistemin UNEC'te uygulanması oldukça kolay ve gerçektir. Yapay zekanın eğitim sürecine entegrasyonundan sonra üniversitemizin belirlediği stratejik hedeflere daha hızlı ilerleyeceğini düşünüyorum.”
(Kaynak://azedu.az/musahibe-ve-reportajlar/91848/azerbaycan-kimi-lke-uchun-51-universitet-choxdur-rektorla-musahibe-i-hisse/?fbclid=IwY2xjawNuhs9leHRuA2FlbQIxMQABHk7gAITJG4sNyN5_9dq2xm49mPmZvKGJeY4ieKuMaqBBfESTI_XcPAhQX1Qo_aem_dY4cLN9n3UnPfNpZ-pyPQ )
Azerbaycan mevzuatına göre, henüz uzaktan eğitim geçerli sayılmadığı için bu formdan yararlanılarak elde edilen diplomalar da hiçbir hukuki dayanak taşımamaktadır. Hem bu, hem de diğer sebeplerden dolayı Azerbaycan yükseköğretim segmentinde uzaktan eğitim formunun öğretimi ve organizasyonu yönünde neredeyse hiçbir adım atılmamıştır.
Yalnızca UNEC, henüz pandemiden önce uzaktan eğitim merkezi olan UNEC Ekstern-I'i hayata geçirmiş ve böylece bir ilke imza atmıştır.
Belirtmek gerekir ki, UNEC Ekstern'de verilen uzaktan derslere tüm fakülte ve uzmanlık alanlarında örgün eğitim alan lisans öğrencileri dahil edilmiştir. Dersler dönüşümlü olarak saat 08:00'den 20:20'ye kadar verilmektedir. UNEC Ekstern'de uzaktan formatta düzenlenen dersler, ilgili programda öngörülen derslerin yerine geçmektedir. Sisteme bağlanan öğrenci otomatik olarak elektronik defterde “katılıyor” olarak kaydedilir. Her öğrenci, uzaktan ders sırasında öğretmene soru sorma imkanına sahiptir. Uygulanan model, en modern teknolojilerin kullanımıyla örgün eğitime bir alternatiftir. Örgün eğitimden tek farkı, öğretmen ve öğrencilerin
farklı mekanlarda olmasıdır. Avantajları çoktur. En büyük avantajlarından biri, öğrencilerin dersten sonra öğretmenin dersini sınırsızca izleyebilme
imkanına sahip olmasıdır.
(devamı var)
Elmin Nuri
Eğitim araştırmacısı
