Texnologiya zamanın ruhudur. Biz istəsək də, istəməsək də, süni intellekt artıq gündəlik həyatımızın, eləcə də təhsil sistemimizin ayrılmaz hissəsinə çevrilib.
Bəs bu yeni intellektin işığı altında Azərbaycan dili və ədəbiyyatı fənni kölgədə qalacaqmı, yoxsa öz tarixinin, dərinliyinin gücü ilə yenidən parlaqlıq qazanacaqmı?
Ədəbiyyat – sözün qəlbdən qəlbə keçididir. Dil isə bu körpünün ana sütunudur. Bu iki fənn süni intellektlə necə “danışa” bilər? Əslində çox gözəl danışırlar.
Bu gün bir müəllim süni intellektin dəstəyi ilə:
şagirdə uyğun fərdi dərs planı hazırlaya bilir,
çətin qrammatik mövzuları izah etmək üçün interaktiv vasitələrdən faydalanır,
şagirdin yazısına təkcə qrammatik yox, həm də üslubi baxış qazandırır.
Ədəbiyyatda isə imkanlar daha da həyəcanvericidir:
Nizami Gəncəvinin bir beytinin izahı üçün artıq ensiklopediyaları vərəqləməyə ehtiyac yoxdur. Bir kliklə həm tarixi konteksti, həm fəlsəfi məna qatlarını, həm də bədii gücünü təhlil edən alətlər mövcuddur. Virtual obrazlar canlanır, səsli şeir təqdimatları şagirdin ədəbi zövqünü formalaşdırır.
Amma… burada bir "amma" var. Süni intellekt insandırmı? Onun toxunduğu sözə can verəcək ürəyi varmı?
Ədəbiyyat insanın duyğularından doğur. Hər misrada müəllifin qəlbi döyünür. Hər cümlədə müəllimin nəfəsi hiss olunur. Bunu süni sistem nə qədər əvəz edə bilər?
Əgər texnologiya müəllimi əvəz etməyə, şagirdi tənbəlləşdirməyə, duyğunu yox, nəticəni əsas göstərməyə başlasa – biz itirəcəyik. Lakin əgər biz – müəllimlər – bu texnologiyanı fəaliyyətimizi zənginləşdirmək, şagirdin potensialını artırmaq, vaxtımızı daha yaradıcı işlərə yönəltmək üçün istifadə etsək – biz qazanacağıq.
Süni intellekt – müəllimin rəqibi deyil. O, düzgün yönləndirilsə, bizim səssiz köməkçimiz, ikinci düşüncəmiz ola bilər.
Sonda bir çağırış:
Qorxmayaq! Kitabları texnologiyanın arxasında gizlətməyək. Əksinə, kitabı da, süni intellekti də şagirdin düşüncəsində və qəlbində görüşdürək. Çünki o görüşdən gələcəyin müdrik və mənəviyyatlı insanı doğulacaq.
Beyləqan rayon Yuxarı Kəbirli kənd tam orta ümumtəhsil məktəbin Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi,
ARTİ-nin metodistlik təlimini uğurla başa vuraraq metodistlik sertifikatına layiq görülmüş Namazova Samirə Şakir qızı
