African Union (AU) tərəfindən 2025–2034-cü illəri əhatə edən “Təhsil və Bacarıqlar Onilliyi”nin elan edilməsi qitənin təhsil gündəliyində yeni strateji mərhələnin başlanğıcı kimi qiymətləndirilir. Bu onillik çərçivəsi əsasən Afrika ölkələrinin mövcud təhsil problemlərini aradan qaldırmaq, sürətlə dəyişən iqtisadi və texnoloji mühitə uyğun insan kapitalı formalaşdırmaq, həmçinin qitə üzrə vahid təhsil standartlarına doğru irəliləmək məqsədilə hazırlanmışdır.
AzEdu.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, təşəbbüs beş əsas istiqamətə ilkin oxu və riyazi bacarıqların gücləndirilməsinə, müəllim peşəkarlığının artırılmasına, məşğulluq və sahibkarlıq bacarıqlarının inkişafına, rəqəmsal təhsil və innovasiyaya, eləcə də idarəçilik və maliyyələşmənin təkmilləşdirilməsinə əsaslanır. Hər bir sütun özlüyündə qitənin uzunmüddətli inkişaf vizyonuna xidmət edən prioritet sahələri əhatə edir.
İlkin oxu və riyaziyyat bacarıqları üzrə hədəflər xüsusilə vacib hesab olunur, çünki bir çox Afrika ölkəsində uşaqlar ibtidai sinifləri bitirdikdən sonra belə baza savad göstəricilərində çətinliklərlə qarşılaşırlar. Bu çətinliklərin aradan qaldırılması üçün erkən yaşlarda öyrənmə metodikalarının yenilənməsi, tədris materiallarının keyfiyyətinin artırılması və məktəblərin resurs təminatının gücləndirilməsi planlaşdırılır.
Müəllim peşəkarlığının gücləndirilməsi isə həm daxili təlimlər, həm də qitələrarası əməkdaşlıq vasitəsilə həyata keçirilməli olan əsas şərtlərdən sayılır. AU müəllimlik peşəsini yalnız təhsil sektorunun deyil, ümumilikdə ictimai inkişafın təməli kimi qiymətləndirir. Bu səbəbdən müəllimlərin maddi-məişət şəraitinin yaxşılaşdırılması, peşəkar inkişaf proqramlarının artırılması və sertifikasiya standartlarının yenilənməsi diqqət mərkəzindədir.
Məşğulluq və sahibkarlıq bacarıqlarının inkişaf etdirilməsi qitənin iqtisadi reallıqları ilə sıx bağlıdır. Afrika əhalisinin böyük hissəsi gənclərdən ibarətdir və bu gənclər əmək bazarına daxil olarkən rəqabətqabiliyyətli bacarıqlara malik olmaqda çətinlik çəkirlər. Bu səbəbdən həm TVET sektorunun (texniki və peşə təhsili) gücləndirilməsi, həm də innovativ sahibkarlıq təşəbbüslərinə dəstəyin artırılması nəzərdə tutulur.
Rəqəmsal təhsil və innovasiya sütunu isə qitənin texnoloji inkişaf tempinə uyğun olaraq formalaşdırılıb. Məqsəd məktəblərdə rəqəmsal savadlılığı artırmaq, internet və kompüterləşmə imkanlarını genişləndirmək və süni intellektdən tutmuş robototexnikaya qədər bir çox sahədə tədris mühitini modernləşdirməkdir. Bu istiqamət həm də elm və tədqiqat institutları arasındakı əməkdaşlığın gücləndirilməsini nəzərdə tutur.
İdarəçilik və maliyyələşmə isə bütün bu strategiyaların davamlılığını təmin edən əsas çərçivədir. AU ölkələri təhsil siyasətlərinin planlaşdırılması, icrası və monitorinqində daha şəffaf və məsuliyyətli idarəetmə sistemləri yaratmağı qarşılarına məqsəd qoyurlar. Eyni zamanda təhsil xərclərinin artırılması, beynəlxalq tərəfdaşlarla əməkdaşlığın gücləndirilməsi və maliyyə dayanıqlığının təmin edilməsi prioritet hesab olunur.
Bu onillik təşəbbüsü CESA 2026–2035 (Continental Education Strategy for Africa) və STISA 2025–2034 (Science, Technology and Innovation Strategy for Africa) kimi yeni strateji sənədlərlə dəstəklənir. CESA 2026–2035 təhsili qitənin sosial-iqtisadi inkişafının əsas dayağı kimi müəyyənləşdirərək ümumi təhsil sistemlərində keyfiyyət, bərabərlik, inklüzivlik və davamlılıq prinsiplərini ön plana çıxarır. STISA 2025–2034 isə elmin, texnologiyanın və innovasiyanın Afrika cəmiyyətlərində daha güclü rol oynaması üçün zəruri infrastrukturun qurulmasını, tədqiqat mərkəzlərinin dəstəklənməsini və ölkələrarası elmi əməkdaşlığın artırılmasını nəzərdə tutur.
