Stenford Universitetinin apardığı son tədqiqatlar uşaqlarda yaradıcılıq potensialının necə formalaşdığını və zamanla necə dəyişdiyini daha dərindən göstərir. Alimlərin beynin fəaliyyətini neyromonitorinq cihazları vasitəsilə izlədiyi araşdırmada məlum olub ki, təxminən 5 yaşlı uşaqların beynində yaradıcı düşüncə ilə bağlı neyron əlaqələr son dərəcə intensiv və çevik işləyir.
AzEdu.az-ın araşdırmasına görə, bu yaş dövründə uşaqlar dünyanı çoxsaylı ehtimal və fərqli perspektivlər əsasında qavramağa meyllidirlər. Onlar problemi həll edərkən qeyri-adi yanaşmalar tətbiq edir, məntiqi ardıcıllıqdan kənara çıxmaqdan çəkinmirlər. Məhz buna görə də elm adamları bu dövrü “kreativ partlayış” mərhələsi adlandırırlar.
Tədqiqatçılar bildirirlər ki, 10-12 yaşa yaxın uşaqlar formal təhsil sisteminə daha çox uyğunlaşdıqca beyin fəaliyyətində müəyyən dəyişikliklər müşahidə olunur. Məktəb proqramlarında doğru cavabı tapmağa yönəlmiş standartlaşdırılmış yanaşmaların çoxluğu, qiymətləndirmə mexanizmləri və reproduktiv düşüncə tərzi yaradıcı neyron əlaqələrin əvvəllərdə olduğu kimi sərbəst işləməsini zəiflədə bilər. Bu isə uşaqların əvvəlki çevik və sərbəst assosiasiyalar qurmaq qabiliyyətinin müəyyən qədər azalmasına gətirib çıxarır.
Alimlərin fikrincə, bu azalma tamamilə mənfi proses deyil. Beynin analitik və məntiqi strukturları inkişaf etdikcə, düşüncə daha sistemli və məqsədyönlü hala gəlir. Bununla belə, yaradıcılığın qorunub saxlanması üçün təhsil mühitində sərbəst ifadə, sualvermə, eksperiment aparma və oyun əsaslı öyrənmə kimi metodlara daha çox yer verilməsi tövsiyə olunur.
Mütəxəssislər vurğulayırlar ki, erkən yaşlarda mövcud olan yüksək kreativ potensial düzgün dəstəklə yeniyetməlik və böyüklük dövrünə də daşına bilər. Bunun üçün uşaqlara “doğru cavabı tapmaq”dan çox “fərqli yollar axtarmaq” imkanı verilməlidir.
