Ana-ata davakarlığı, yəni valideynlərin uşaqlara qarşı sərt, aqressiv və ya mübahisəli davranışları, uşaqların psixi sağlamlığına ciddi mənfi təsir göstərir. Xarici ölkələrdə aparılmış bir sıra araşdırmalar bu mövzunun nə qədər aktual və önəmli olduğunu ortaya qoyur.
AzEdu.az bu barədə araşdırma aparıb.
Məsələn, BMJ Open jurnalında 2023-cü ildə dərc edilmiş tədqiqat göstərir ki, uşaqlıqda verbal zorakılığa məruz qalan şəxslərin yetkinlik dövründə psixi sağlamlıq problemləri yaşama ehtimalı, fiziki zorakılıq qurbanlarından 64% daha yüksəkdir. Bu, uşaqlıqda sərt və təhqiredici nitqin uzunmüddətli mənfi təsirini vurğulayır.
ABŞ-nin Xəstəliklərə Nəzarət və Profilaktika Mərkəzinin (CDC) 2022-ci il hesabatına əsasən, uşaqların təxminən 25%-i evdə valideynlərinin tez-tez sərt davranışına məruz qalır. Bu uşaqlarda anksiyete və davranış problemləri digər uşaqlara nisbətən iki dəfə çox müşahidə olunur.
Həmçinin, 2021-ci ildə Journal of Family Psychology jurnalında dərc edilmiş araşdırmada valideynlər arasında tez-tez münaqişələrin və sərt davranışların uşaqların sosial bacarıqlarını zəiflətdiyi və məktəbdə aqressiv davranışların artmasına səbəb olduğu göstərilib.
Ümumiyyətlə, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (WHO) illik hesabatlarında vurğulanır ki, uşaqlara qarşı sərt valideynlik tərzi onların həm psixi, həm də fiziki inkişafını ləngidir və gələcəkdə ruh sağlamlığı problemlərinin yaranmasına gətirib çıxara bilər.
Bu araşdırmalar və statistika göstərir ki, ana-ata davakarlığı uşaqların sağlam inkişafını təhlükəyə atır və bu mövzuda valideynlərin maarifləndirilməsi, həmçinin psixoemosional dəstək proqramlarının artırılması böyük əhəmiyyət daşıyır. Təhsil, psixologiya və sosial sahələrdə fəaliyyət göstərən mütəxəssislər bu istiqamətdə tədbirlərin görülməsini vacib sayırlar.
