Ali təhsilin magistratura səviyyəsi üzrə müasir tələblərə, eləcə də əmək bazarının ehtiyaclarına cavab verən kompetensiyaəsaslı və tələbəyönümlü yeni təhsil proqramlarının hazırlanması prosesinə başlanılıb.
AzEdu.az xəbər verir ki, bu barədə Elm və Təhsil Nazirliyinin (ETN) Elm, ali və peşə təhsili şöbəsindən “Azərbaycan müəllimi”nə verilən məlumata görə, təhsil proqramlarının hazırlanması Nazirlər Kabineti tərəfindən təsdiqlənmiş ali təhsilin bakalavriat, əsas (baza ali) tibb təhsili, magistratura və rezidentura səviyyələri üzrə ixtisasların təsnifatlarına əsasən həyata keçirilir. Yeni təsnifatlara bakalavriat səviyyəsi üzrə 153, əsas (baza ali) tibb təhsili səviyyəsi üzrə 3, magistratura səviyyəsi üzrə 129, rezidentura səviyyəsi üzrə 44 ixtisas daxil edilib. Bakalavriat və magistratura səviyyələrində ixtisaslar 10 ixtisas qrupu üzrə paylanılıb.
Onu da əlavə edək ki, bakalavriat səviyyəsində ixtisaslar üzrə təhsil proqramları 2020–2022-ci illərdə yeniləndiyi üçün ilkin mərhələdə yeni təhsil proqramları yalnız magistratura səviyyəsi üzrə hazırlanır. Bu səviyyə üzrə təhsil proqramlarının yenilənməsi Nazirlər Kabinetinin 2024-cü il 2 dekabr tarixli 503 nömrəli Qərarı ilə təsdiqlənmiş “Ali təhsilin magistratura səviyyəsi üzrə ixtisasların Təsnifatı”na uyğun həyata keçirilir.
“Təhsil haqqında” Qanunun 29.0.37-ci maddəsinə əsasən, təhsil proqramları ETN tərəfindən təsdiq edilir. Buna görə də təhsil proqramlarının yenilənməsi çərçivəsində fəaliyyəti əlaqələndirmək məqsədilə nazirlik komissiya yaradıb.
Komissiya nəzdində yaradılmış ixtisaslar üzrə İşçi qrupların fəaliyyətini də ETN istiqamətləndirir.
Elm və təhsil nazirinin müavini İdris İsayev, ETN və Elm və Ali Təhsil üzrə Dövlət Agentliyinin (EATDA) nümayəndələri, ixtisas qrupları üzrə işçi qruplarının həmsədrləri, 9 ali təhsil müəssisəsinin rektorunun daxil olduğu komissiyanın fəaliyyətinə ilk dəfə olaraq əmək bazarının nümayəndələri də cəlb edilib. Ölkənin aparıcı sənaye, tibb, istehsal, təhsil və mədəniyyət müəssisələrinin rəhbərlərinin daxil olduğu komissiyaya işgötürənlərin cəlbi kadr hazırlığının əmək bazarının tələbləri əsasında həyata keçirilməsini təmin edəcək.
Magistratura səviyyəsində mövcud 10 ixtisas qrupu üzrə 9 İşçi Qrupu yaradılıb ki, onların da hər birində ölkəmizin böyük şirkətlərinin nümayəndələri təmsil olunur.
Belə ki, Təhsil ixtisasları üzrə İşçi Qrupunda “Hədəf” Şirkətlər Qrupu, Humanitar və sosial ixtisaslar üzrə İşçi Qrupunda “Qanun” nəşriyyatı, Mədəniyyət ixtisasları üzrə İşçi Qrupunda “Altun kitab” nəşrlər evi, “Nərimanfilm” kinostudiyası, İqtisadiyyat və idarəetmə ixtisasları üzrə İşçi Qrupunda Neqsol Holding, “Veysəloğlu” Şirkətlər Qrupu, Norm ASC, Azerconnect Group, Paşa Bank, Təbiət ixtisasları üzrə İşçi Qrupunda BP, “Biyan Products” MMC, “Codelandia” MMC, Bestcomp Group, “Prime JC” MMC, “Kapital Bank” ASC, “AzReco” MMC, “X.B. İMPORT” MMC, “RT Services Ltd” MMC, “Azərbaycan Coca-Cola Bottlers”, Texniki və texnoloji, o cümlədən Xüsusi təyinatlı ixtisaslar üzrə İşçi Qrupunda "Hydrotrans Engineering Mühəndislik Mərkəzi" MMC, Kənd təsərrüfatı ixtisasları üzrə İşçi Qrupunda Azərsun Holding, Səhiyyə ixtisasları üzrə İşçi Qrupunda “White estetik dental klinika”, “Scandens Pharmaceutical İndustries Ltd”, “Medisafe MMC”, “Gen Pharma Caucasus Manufacturing Operations MMC” və s. kimi özəl qurumlar təmsil olunurlar.
Əvvəlki illərdən fərqli olaraq, ilk dəfə işçi qruplarının formalaşması zamanı həmsədrik modeli tətbiq edilib. Belə ki, işçi qruplarına biri universitetdən, digəri isə əmək bazarından olmaqla iki həmsədr rəhbərlik edir. Birgə həmsədrlik institutunun tətbiqi akademik və peşəkar mühit arasında effektiv əməkdaşlığı gücləndirəcək və təhsil proqramlarının müasir əmək bazarının standartlarına uyğun tərtib olunmasını təmin edəcək. Rektor və müəssisə nümayəndələrinin rəhbərliyi ilə yaradılmış İşçi qruplarda həm də ali təhsil müəssisələri tərəfindən müəyyən edilmiş nümayəndələr, ixtisaslar üzrə mütəxəssislər təmsil olunur.
Qlobal çağırışlara, milli prioritetlərə və müasir əmək bazarının tələblərinə cavab verəcək yeni təhsil proqramlarının hazırlanmasında ölkənin sahə üzrə peşəkar mütəxəssislərinin prosesə cəlbi də hədəf olaraq seçilib.
ETN tərəfindən həmçinin ixtisaslar üzrə təhsil proqramları üçün minimum tələbləri müəyyən edən Çərçivə sənədi də hazırlanıb. Sənəddə təhsil proqramının məzmunu, məzunun ümumi və peşə kompetensiyaları, fənn və proqramlar üzrə təlim nəticələri, tədris və qiymətləndirmə metodları, təcrübə formaları əks olunub. Çərçivə sənədi universitetlərin təhsil proqramları ilə əmək bazarının ehtiyacları arasında bərabərliyi təmin edir.
İşçi qruplarının funksiyalarına Çərçivə sənədinə uyğun olaraq magistratura ixtisasları üzrə təhsil proqramlarının məzmununu formalaşdırmaq, onların müasir tələblərə uyğunluğunu təmin etmək daxildir. Bununla yanaşı, İşçi qrupları hər bir ixtisaslaşma üzrə məzunların peşə kompetensiyalarını və buna müvafiq təlim nəticələrini müəyyənləşdirəcək.
Təhsil proqramlarının hazırlanmasında ali təhsil müəssisələrinin funksiyalarına gəldikdə isə, universitetlər əmək bazarının nümayəndələri ilə birlikdə kadr hazırlığı aparılan magistratura səviyyəsinin hər bir ixtisaslaşması üzrə təhsil proqramları hazırlayacaq və beynəlxalq təcrübəyə əsasən, onların müasir standartlara uyğunlaşdırılmasını təmin edəcək.
Ali təhsil müəssisələri hər bir ixtisaslaşma üzrə fənləri və tədris metodlarını sərbəst şəkildə müəyyən edəcək. Bununla belə, Çərçivə sənədi ilə ixtisaslaşmalar üzrə müəyyən edilən fənlərin kredit həcmlərinin standartlaşdırılması və optimallaşdırılması tövsiyə olunur. Bu məqam öz növbəsində tələbələrin bir ali təhsil müəssisəsindən digərinə rahat şəkildə köçürülməsi, onun mobilliyi və əvvəl qazanılmış kreditlərin tanınması baxımından uğurlu hesab oluna bilər.
Qeyd edək ki, sahə üzrə mütəxəssislər, əmək bazarının nümayəndələri və tələbələr tərəfindən hazırlanacaq təhsil proqramları gələcəkdə magistratura səviyyəsində kadr hazırlığı aparılan ixtisaslar üzrə peşə və kvalifikasiya standartlarının formalaşdırılmasında əsas olacaq. Bununla yanaşı, sözügedən təhsil proqramları ali təhsil müəssisələrində kadr hazırlığının əmək bazarının tələblərinə uyğun həyata keçirilməsinə mühüm töhfə verəcək, ali təhsil sistemini daha rəqabətədavamlı edəcək.
Bir sıra yenilikləri özündə ehtiva edəcək proqramlar hazırda ali təhsillə bağlı mövcud olan bəzi problemləri – bir çox məzunların əmək bazarının tələblərinə uyğun bilik və bacarıqlara sahib olmaması, ixtisaslaşma üzrə təlim nəticələrinin yoxluğu kimi çatışmazlıqları aradan qaldıracaq, yeni məzmun xətti ortaya qoyacaq, daha tələbəyönümlü sistemin qurulmasına imkan verəcək.
