Müəllimlərin sertifikasiya prosesində uğursuz olması onların peşəkar qabiliyyətlərini tam əks etdirmir. Bu imtahanlar yalnız bir aspekti – nəzəri biliklərin qısa zamanda tətbiq edilməsini qiymətləndirir.
Bu sözləri AzEdu.az-a açıqlamasında təhsil eksperti Kamran Əsədov söyləyib.
Ekspert qeyd edib ki, sertifikasiya imtahanları müəyyən bilikləri və qaydaları yoxlaya bilər, lakin müəllimlik peşəsi yalnız nəzəri biliklərdən ibarət deyil:
“Müəllimlərin sertifikasiya imtahanlarında uğursuz olması onların peşəkar qabiliyyətlərini tam əks etdirib-etdirmədiyi ciddi müzakirə tələb edən məsələdir. İlk növbədə, sertifikasiya imtahanlarının mahiyyəti müəllimlərin bilik və bacarıqlarını qiymətləndirmək, təhsilin keyfiyyətini artırmaq və tədris prosesində müasir yanaşmaların tətbiqinə dəstək verməkdir. Lakin bu imtahanlar yalnız test nəticələrinə əsaslandığı üçün təcrübəli müəllimlərin pedaqoji fəaliyyətinin bütün aspektlərini tam əhatə etmir”.
20-30 illik pedaqoji təcrübəyə malik müəllimlərin imtahanlarda uğursuz nəticə göstərməsi cəmiyyətdə onların “savadsız müəllim” kimi damğalanmasına səbəb olur. Bu isə onların həm peşəkar nüfuzuna, həm də psixoloji vəziyyətinə mənfi təsir göstərir”.
Müsahibimiz qeyd edib ki, uzun illər ərzində pedaqoji sahədə çalışan bir müəllimin sinifdəki davranışı, şagirdlərlə qurduğu əlaqələr, tədris metodikası və real həyatda əldə etdiyi uğurlar test nəticələrindən daha dəyərli göstəricilər ola bilər:
“Sertifikasiya imtahanları müəyyən bilikləri və qaydaları yoxlaya bilər, lakin müəllimlik peşəsi yalnız nəzəri biliklərdən ibarət deyil. Müəllimlər sinifdə şagirdlərə motivasiya verməyi, onların maraqlarını öyrətmə prosesinə cəlb etməyi və hər bir şagirdin fərdi xüsusiyyətlərini nəzərə almağı bacarmalıdırlar. Bu keyfiyyətlər isə standart testlərlə ölçülə bilməz.
Bundan əlavə, sertifikasiya imtahanlarının ədalətli olub-olmaması məsələsi də diqqətəlayiqdir. İllərlə təcrübə qazanan müəllimlər tədris proqramında və ya test formatında baş verən sürətli dəyişikliklərə uyğunlaşmaqda çətinlik çəkə bilər. Bunun səbəbi isə onların peşəkar hazırlığının zəifliyi deyil, dəyişikliklərə adaptasiya üçün kifayət qədər vaxtın olmamasıdır.
Beləliklə, müəllimlərin sertifikasiya prosesində uğursuz olması onların peşəkar qabiliyyətlərini tam əks etdirmir. Bu imtahanlar yalnız bir aspekti – nəzəri biliklərin qısa zamanda tətbiq edilməsini qiymətləndirir. Ədalətli yanaşma müəllimlərin təcrübəsini, tədris metodikasını və pedaqoji fəaliyyətinin digər göstəricilərini də nəzərə almağı tələb edir”.
K.Əsədov sertifikasiya sisteminin təkmilləşdirilməsi üçün təkliflər edib:
“Sertifikasiyada yalnız test deyil, praktiki fəaliyyət və təlim metodikasını əks etdirən göstəricilər də qiymətləndirilməlidir. Təcrübəli müəllimlər üçün ayrıca yanaşma tətbiq olunmalı, onların uzun illər ərzində əldə etdikləri nailiyyətlər nəzərə alınmalıdır. Uğursuz nəticə göstərən müəllimlərə təkrar şans verilməli və onları dəstəkləyən xüsusi ixtisasartırma proqramları təşkil edilməlidir. Cəmiyyətin müəllimlərə qarşı münasibətində etik dəyərlər əsas götürülməli, qınaq və damğalanma halları ilə mübarizə aparılmalıdır.
Sertifikasiya müəllimlərin peşəkar inkişafına təkan verməli, onları təşviq etməli və təhsilin keyfiyyətini artırmağa xidmət etməlidir. Lakin bu, yalnız kompleks və ədalətli qiymətləndirmə sistemi ilə mümkündür. Müəllimlər cəmiyyətin təhsil sütunudur və onların peşəkar nüfuzunu qorumaq hər birimizin vəzifəsidir”.
