Azərbaycanda son illər uşaqlarda nitq inkişafı ilə bağlı çətinliklərə daha tez-tez rast gəlinir. Mütəxəssislər bildirirlər ki, xüsusilə 2-4 yaş arasında uşaqların danışıq bacarıqları ilə bağlı gecikmələr müşahidə olunduqda valideynlər vaxtında tədbir görməlidirlər.
AzEdu.az xəbər verir ki, uşaqların nitq inkişafı doğumdan başlayır və hər yaş dövrü üçün müəyyən mərhələlər nəzərdə tutulur. Körpə ilkin olaraq səslərə reaksiya verir, sonrakı mərhələlərdə isə sadə sözlərdən ibarət cümlələr qurmağa başlayır.
Pediatr və loqopedlərin sözlərinə görə, aşağıdakı hallarda valideynlər diqqətli olmalı və mütəxəssisə müraciət etməlidirlər:
- Uşaq 12 ayına qədər heç bir səs çıxarmırsa
- 18 ayına qədər heç bir söz demirsə
- 2 yaşında iki sözlü cümlələr qurmursa
- Yaşı artdıqca nitqində irəliləyiş yoxdursa və ya geriləmə müşahidə olunursa
- Səslərə və çağırışlara reaksiya vermirsə
Nitq inkişafındakı gecikmələr bəzən sadə ləngimə ilə izah olunsa da, bəzi hallarda bu, eşitmə problemləri, autizm spektr pozuntusu və ya neyroinkişaf pozuntuları ilə bağlı ola bilər.
Mütəxəssislər valideynlərə aşağıdakı tövsiyələri verir:
- Uşağın danışıq bacarığını stimullaşdırmaq üçün onunla müntəzəm ünsiyyətdə olmaq
- Hər gün nağıl oxumaq, şəkilli kitablardan istifadə etməklə nitqi təşviq etmək
- Televizor, planşet və telefondan istifadəyə ciddi məhdudiyyət qoymaq
- Vaxtında loqoped və psixoloq müayinəsinə yönləndirmək
Qeyd edək ki, erkən müdaxilə uşağın gələcək nitq və sosial inkişafında mühüm rol oynayır. Nitq geriliyi ilə bağlı ilk əlamətlər göründükdə gözləmək əvəzinə, məsələyə dərhal reaksiya vermək tövsiyə olunur.
