Azərbaycanda rəsmi nikahda olmayan qadınlar tərəfindən doğulan uşaqların ümumi sayı 15 mindən çoxdur. Təəssüf ki, tərəflər arasında ayrılıq olduqda, uşağa aliment verilməsi bəzi hallarda “havada qalır”.
Qanunla nikah bağlanmadan ayrılıq yaşandığı halda uşaq üçün alimenti necə almaq mümkündür?
Hüquqşünas, ailə hüququ üzrə ixtisaslaşmış vəkil Elşad İsayev AzEdu.az-a açıqlamasında bildirib ki, rəsmi nikah müqaviləsi olmadan aliment almaq üçün əvvəlcə məhkəmədə atalığın müəyyən edilməsi ilə bağlı iddia qaldırılmalıdır:
“Tərəflər arasında rəsmi boşanma olduqda, uşaq kiminlə birgə qalırsa, digər valideyn ona aliment ödəyir. Ancaq rəsmi nikah münasibəti olmadan uşaq dünyaya gələrsə, ata qeydiyyat şöbəsinə gedərək, atalığını rəsmən təsdiq edə bilər. Bu zaman uşağın doğum haqqında şəhadətnaməsinin ataya dair məlumatlar bölməsində atanın adı və soyadı qeyd olunur. Bundan sonra rəsmi nikah olmasa belə, tərəflər arasında ayrılma olduqda, aliment tutulması üçün əsas yaranır.
Lakin elə olur ki, nə rəsmi nikah, nə də atalıq müəyyən olunur. Belə olan halda, məhkəmədə ilk növbədə atalığın müəyyən olunması üçün iddia qaldırılmalıdır. Ata məhkəməyə gəlib iddianı qəbul edərsə, məhkəmə qətnamə qəbul edib, aliment tutur. Yox, əgər ata “atalığı” mübahisələndirərsə, o zaman məhkəmənin qərardadı ilə iş üzrə ekspertiza təyin olunur. Ekspertiza isə iki formada aparılır: DNT və bioloji ekspertiza. DNT analizi 100%-lik, bioloji analiz isə 95-98%-lik nəticəni göstərir. Ekspertizanın nəticələrinə uyğun cavabdeh şəxsin uşağın atası olması müəyyən olunarsa, məhkəmə həm atalığı, həm də alimenti təsdiq edir.
Qeyd olunan qətnamə uşağın doğum haqqında şəhadətnaməsinin Akt qeydləri kitabında dəyişikliklərin edilməsinə əsas verir və şəhadətnamənin ataya dair məlumatlar qrafasında atanın adı və soyadı qeyd olunur. Beləliklə, həm atalıq, həm də aliment məbləği müəyyən olunur".
