Məktəb avtobusları şagirdlərin məktəbə təhlükəsiz və rahat şəkildə çatmasını təmin edən əsas nəqliyyat vasitələrindən biridir. Dünyada bir çox ölkələrdə məktəb avtobusları təhsil sisteminin ayrılmaz hissəsi hesab olunur və onların tətbiqi ölkədən-ölkəyə fərqlənir.
AzEdu.az şagirdlər üçün xüsusi avtobus xidmətləri olan ölkələri araşdırıb:
Belə ki, ABŞ və Kanadada məktəb avtobusları təhsil sisteminin ayrılmaz hissəsidir. ABŞ-də hər gün təxminən 480 min sarı məktəb avtobusu 26 milyon şagirdi məktəbə daşıyır. Bu avtobuslar xüsusi təhlükəsizlik xüsusiyyətləri ilə təchiz olunub və sarı rəngləri ilə asanlıqla tanınır. Kanadada da oxşar sistem mövcuddur, lakin şəhərlərdə daha kiçik ölçülü avtobuslar istifadə olunur.
Almaniyada isə xüsusi məktəb avtobusları nadirdir, şagirdlər əsasən ictimai nəqliyyatdan istifadə edirlər. Bəzi əyalətlər məktəb avtobuslarını təmin etsə də, bu, ümumi praktikadır. Finlandiyada isə bələdiyyələr 5 kilometrdən uzaqda yaşayan şagirdlər üçün məktəb avtobusları və ya taksi xidməti təşkil edirlər. Bu nəqliyyat vasitələri “Koulukyyti” işarəsi ilə tanınır.
Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində məktəb avtobusları əsasən özəl məktəblər tərəfindən təmin edilir. Məsələn, Dubayda fəaliyyət göstərən STS Group şirkəti 2,500-dən çox avtobusla gündə 80 min şagirdi daşıyır. Honq Konqda isə kiçik yaşlı şagirdlər “nanny van” adlanan kiçik minik avtobusları ilə məktəbə aparılır. Bu nəqliyyat vasitələri əvvəllər məktəblər və sürücülər tərəfindən təşkil edilirdisə, indi hökumət tərəfindən tənzimlənir və sabit marşrutlarla fəaliyyət göstərir.
Sinqapurda isə şagirdlər əsasən ictimai avtobuslarla məktəbə gedirlər. Bəzi xüsusi avtobus xidmətləri mövcuddur, lakin bunlar ümumiyyətlə özəl şirkətlər tərəfindən təmin edilir və valideynlər tərəfindən ödənilir.
Ümumiyyətlə, dünyada məktəb avtobusları müxtəlif formalarda fəaliyyət göstərir. Bəzi ölkələrdə bu xidmətlər dövlət tərəfindən təmin olunursa, bəzilərində isə özəl məktəblər və şirkətlər məsuliyyət daşıyır. Məktəb avtobuslarının təhlükəsizliyi və tənzimlənməsi ölkələrdən asılı olaraq fərqlənir, lakin əsas məqsəd həmişə şagirdlərin təhlükəsiz, rahat və vaxtında məktəbə çatmasını təmin etməkdir.
