AzEdu.az Neft və Kimya Prosesləri İnstitutuna istinadən olimpiadalara hazırlaşan kimyasevərlər üçün maraqlı sual nümunəsini təqdim edir:
MƏSƏLƏ. Elə üç sxem tərtib edin ki, həriflərin yerinə elə maddələr qoyun ki, oxlarla işarə olunmuş çevrilmələr bir mərhələdə getsin:
Hər sxem üçün uyğun reaksiyaların 6 tənliyini yazın və onların həyata keçirilmə şəraitlərini göstərin.
Cavab:
Sxemin mümkün variantaları:
Reaksiya tənliləri:
I sxem:
S + O2 = SO2 (havada yanma);
SO2(q) + 2H2S(q) = 3S(bərk) + 2H2O(maye);
SO2 + H2O = H2SO3 (duru məhlul);
H2SO3 + 2H2S = 3S↓ + 3H2O (suda məhlulda);
H2SO3 + H2O2 = H2SO4 + H2O (suda məhlulda);
4H2SO4(qatı) + 3Zn = S↓+ 3ZnSO4 + 4H2O
II sxem:
2Na + Cl2 = 2NaCl (natriumun xlorda yanması);
2NaCl = 2Na + Cl2↑ (ərintinin elektrolizi);
NaCl(bərk) + H2SO4(qatı) = NaHSO4(bərk) + HCl(q)↑ (qızdırıldıqda).
4HCl(qatı) + MnO2 = MnCl2 + Cl2↑ + 2H2O;
2HCl + CaCO3 = CaCl2 + CO2↑ + H2O;
CaCl2 + 2H2O = Ca(OH)2 + H2↑ + Cl2↑ (məhlulun elektrolizi).
III sxem:
N2 + 3H2 = 2NH3 (450-500oC), 30 MPa, Fe /Al2O3 / K2O);
2NH3 = N2 + 3H2 (450-500oC, Fe);
4NH3 + 5O2 = 4NO + 6H2O (750oC, Pt);
6NO + 4NH3 = 5N2 + 6H2O (250-300oC, Al2O3 / V2O5);
2NO + 3H2O2 = 2HNO3 + 2H2O (suda məhlulda);
12HNO3(duru) + 5Zn = 5Zn(NO3)2 + N2↑ + 6H2O (soyuqda)
Mənbə: B.Н.Хвалюк, Ю.С.Головко, Д.Г.Канакович. Олимпиады школьников по химии. Теоретические задания с решениями. Минск «Народная асвета» 2011, часть 3, книга 2.
