“II ixtisas qrupuna daxil olmağın daha “asan” olduğu barədə formalaşmış ictimai rəyin arxasında müxtəlif səbəblər dayanır. Əsas faktor kimi plan yerlərinin müsabiqə şərtini ödəyən abituriyentlərin sayından çox olmasıdır”.
Bu sözləri AzEdu.az-a açıqlamasında ADPU-nun Təhsildə Təhlil və Kommunikasiyalar Mərkəzinin direktoru Kamran Əsədov söyləyib.
“İlk olaraq qeyd etmək lazımdır ki, II ixtisas qrupunda abituriyentlər Azərbaycan Bakıdakı ali məktəblərdə iqtisadiyyat, menecment, mühasibat uçotu, dünya iqtisadiyyatı, maliyyə, turizm, gömrük işi, beynəlxalq ticarət kimi ixtisaslara müraciət edirlər. Bu sahələrin populyarlığı yüksək olsa da, qəbul üçün keçid balları bir sıra digər qruplara nisbətən aşağı olur. Bu isə birmənalı şəkildə “asanlıq” göstəricisi deyil.
“Bəzi abituriyentlərin fikrincə, II qrupun fənləri - riyaziyyat, coğrafiya və tarix - I və ya III qrupla müqayisədə daha “rahat”dır. Lakin bu, yalnız nisbi dəyərləndirmədir”,- deyə ekspert qeyd edib:
“Riyaziyyat bütün qruplarda çətinlik səviyyəsi ilə fərqlənmir və II qrupda da kifayət qədər düşünmə və məntiq tələb edir. Tarix və coğrafiya isə əzbər biliklərlə yanaşı analitik təhlil tələb edən fənlərdir. Əgər bir abituriyent bu sahələrdə təməlli deyil və yalnız “asan” olması ümidilə bu qrupa yönəlirsə, uğursuzluq qaçınılmaz ola bilər.
Digər tərəfdən, bəzi şəxslər keçid ballarının aşağı olmasını əsas götürərək bu qrupun “asan” olduğunu düşünür. Bu isə qismən daha obyektiv yanaşmadır. 2023-cü il üzrə DİM-in rəsmi statistikalarına əsasən, II qrup üzrə 200 baldan yuxarı nəticə göstərənlərin faizi I və III qruplarla müqayisədə daha az olmuşdur. Məsələn, 2023-cü ildə II qrup üzrə 250 baldan yuxarı toplayanların sayı cəmi 18% təşkil edirdi, halbuki I qrupda bu rəqəm 26%, III qrupda isə 23% idi. Bu, II qrup üzrə ümumilikdə hazırlıq səviyyəsinin zəif, amma müraciət edənlərin çox olması səbəbindən rəqabətin aşağı düşməsinə və nəticə etibarilə keçid ballarının aşağı səviyyədə qalmasına gətirib çıxarır”.
Müsahibimiz qeyd edib ki, bu qrupun “asan” olduğu daha çox təklif və tələb balansındakı pozuntu ilə əlaqəlidir:
“Çünki iqtisadiyyat sahəsi kifayət qədər populyar görünsə də, real bilik və hazırlıq tələb edən ixtisaslardır. Təəssüf ki, II qrupa çox zaman yüksək nəticə əldə edə bilməyəcəyini düşünən və “heç olmasa bu qrupa düşüm” prinsipi ilə yanaşan abituriyentlər yönəlir. Bu da həm orta balı aşağı salır, həm də qavrayışda bu qrupun “asanlıqla daxil olunan sahə” kimi görünməsinə səbəb olur.
Nəticə etibarilə, II ixtisas qrupunun “asan” olması fənlərin mahiyyətindən çox, sistematik hazırlığın zəifliyi, abituriyent seçiminin strategiyasızlığı və qəbul planlamasında psixoloji yanaşmalar ilə bağlıdır. Həqiqətə daha yaxın olan fikir budur ki, bu qrupun keçid ballarının aşağı olması, bu ixtisasa daha çox az bal toplayanların yönəlməsi ilə bağlıdır. Amma bu, qrupun obyektiv mənada asan olması demək deyil. Doğru hazırlıq və sahəyə peşəkar yanaşma olmadan bu sahələrdə uğur qazanmaq heç də asan deyil”.
