“Gələn il qəbul imtahanlarının necə keçirilməsi, keçid ballarında hər hansı artım və ya azalma baş verə biləcəyi müxtəlif amillərdən asılıdır”.
Bu sözləri AzEdu.az-a açıqlamasında Təhsildə Təhlil və Kommunikasiyalar Mərkəzinin direktoru Kamran Əsədov qeyd edib.
O, bildirib ki, bu il keçirilən buraxılış və qəbul imtahanlarının asan olması, şagird və abituriyentlər üçün daha əlverişli nəticələrin ortaya çıxmasına şərait yaratdı:
“Xüsusilə qəbul imtahanlarında iki nəfərin maksimum 700 bal toplaması ictimaiyyət arasında müzakirə mövzusu oldu və bu nəticələr imtahanların asan keçirilməsi ilə əlaqələndirilməsi təbii qarşılandı. Bu cür müsbət nəticələrə nail olunmasının səbəbləri arasında pandemiya dövrünün təsirlərindən sonra imtahan iştirakçılarına psixoloji və akademik cəhətdən dəstək göstərilməsi niyyəti də ola bilər. Gələn il qəbul imtahanlarının necə keçirilməsi, keçid ballarında hər hansı artım və ya azalma baş verə biləcəyi isə müxtəlif amillərdən asılıdır.
İlk olaraq, qeyd edilməlidir ki, qəbul imtahanlarının asan və ya çətin keçməsi, əsasən, imtahan prosesində tətbiq olunan proqram dəyişikliklərindən və DİM-in (Dövlət İmtahan Mərkəzi) qəbul strategiyalarından asılıdır. Hər il bu prosesin necə tənzimlənməsi tələbə sayı, ixtisaslara olan tələbat və tədris proqramlarında edilən dəyişikliklərə görə müəyyən olunur.
Növbəti il də qəbul imtahanlarının asan keçirilməsi mümkündür, lakin bu, təhsil prosesində iştirakçıların hazırlıq səviyyəsi və ümumi proqram çərçivəsinə uyğunlaşdırılması baxımından diqqətlə tənzimlənməlidir. Pandemiya şəraiti aradan qalxdıqca imtahanların əvvəlki illərdə olduğu kimi daha kompleks və rəqabətqabiliyyətli olması ehtimalı yüksəkdir. Bununla belə, gələn il qəbul imtahanlarının necə olacağı barədə konkret bir qərar yoxdur, bu, DİM tərəfindən qəbul ediləcək qərarlarla aydınlaşacaq”.
Həmsöhbətimiz vurğulayıb ki, bəzi ixtisasların keçid ballarında artım gözlənilir:
“Gələn il üçün keçid ballarında artma və ya azalma məsələsinə gəldikdə, bu da müəyyən amillərdən asılıdır. Keçid balları hər il qəbul olunan tələbələrin sayı, ixtisaslar üzrə tələbat, tələbələrin imtahan nəticələri və ümumi təhsil sistemindəki dəyişikliklər əsasında müəyyən olunur. Məsələn, bu il bəzi ixtisaslara maraq daha yüksək olduqda keçid balları da yüksəldi. Əgər gələn il də müəyyən ixtisaslara tələbat artarsa, həmin sahələrdə keçid ballarının yüksəlməsi ehtimalı var.
Texnologiya və mühəndislik sahələri, kompüter elmləri, informasiya texnologiyaları kimi ixtisaslar hazırda tələbə və əmək bazarında yüksək maraq doğurur. Bu ixtisasların keçid ballarında artım gözlənilə bilər. Eyni zamanda, pedaqogika və sosial elmlər sahələrində də tələbələrin sayı artdıqca keçid ballarının müəyyən qədər yüksəlməsi mümkündür. Bununla yanaşı, tibb və hüquq kimi ənənəvi olaraq yüksək keçid balları tələb edən ixtisaslarda bu göstəricinin sabit qalması gözlənilir.
Keçid ballarının azalması ehtimalı isə tələbələrin müraciət etdiyi ixtisas sayının azalması və ya təhsil müəssisələrinin həmin ixtisaslara olan tələbatın azaldığını nəzərə alması nəticəsində baş verə bilər. Məsələn, bəzi humanitar ixtisaslara maraq son illərdə nisbətən azalıb, bu da həmin sahələrdə keçid ballarının müəyyən qədər enməsinə səbəb ola bilər. Xüsusilə iqtisadi böhranlar və iş bazarındakı dəyişikliklər bəzi ixtisaslara olan marağı dəyişə bilər”.
K.Əsədov söyləyib ki, gələn il qəbul imtahanlarında hər hansı yeniliklərin tərtib edilməsi də mümkündür:
“Son illərdə qəbul imtahanları ilə bağlı bir neçə yenilik edilmişdi. Məsələn, "qapalı" testlərin sayının azaldılması, "açıq" sualların artırılması, yazılı imtahan formatının tətbiqi kimi dəyişikliklər, daha çox analitik təfəkkürü və dərin bilikləri qiymətləndirməyə yönəlmişdi. Gələn ildə də bu cür yeniliklərin davam etdirilməsi ehtimalı var. Bu yeniliklər, həmçinin, tələbələrin tənqidi düşünmə qabiliyyətini və problemləri həll etmə bacarığını inkişaf etdirməyə yönəlmiş ola bilər. DİM-in son illərdə etdiyi dəyişikliklər əsasən tələbələrin geniş spektrli bilik və bacarıqlarını yoxlamağa hədəflənib və bu istiqamət davam edərsə, növbəti ildə də bu sahədə yeniliklər gözlənilir.
Azərbaycanda təhsilin inkişafı istiqamətində baş verən dəyişikliklər və qəbul imtahanlarının tərtibatı abituriyentlərin hazırlıq səviyyəsini daha yaxşı qiymətləndirmək və onlara bərabər imkanlar yaratmaq məqsədi daşıyır. Ancaq hər bir yenilik tələbə və müəllimlərin adaptasiyasını tələb edir və bu proseslərin uğurla həyata keçirilməsi üçün səlahiyyətli qurumların əlavə dəstəyi vacibdir”.
