Yeni nəsil uşaqların ən böyük problemi internet və sosial mediadır. Onların virtual şəxsiyyətə çevrilməsinin və həyatdan qopmasının ən böyük səbəbi olan sosial media və internet asılılığının qarşısını almaq üçün mütəxəssislər valideynləri ilə daha çox vaxt keçirməyi tövsiyə edir.

Uşaqlarda sosial media asılılığının qarşısını necə almaq olar?

AzEdu.az vacib məqamları valideynlərin diqqətinə təqdim edir:

Xüsusilə inkişaf dövründə uşaqların sosial inkişaf prosesinə təsir edən amillərdən biri də sosial media və internetdən həddindən artıq istifadədir. Hazırda asılılıq nöqtəsində olan rəqəmsal dünya, mütəxəssisləri və tədqiqatçıları uşaqları gündəlik həyatdan ayırmağa və onların virtual şəxsiyyətlərlə mövcud olduğunu düşünməyə sövq edir. Bu dövrdə böyüyən uşaqlar rəqəmsal insanlarla, sosial media vasitəsilə tanış olduqları şəxslərlə virtual dostluq əlaqələri qurur, real əlaqələr isə qura bilmirlər.
Hamımızın əlimizdə olan smartfon, planşet və kompüterlərin gündəlik həyatımızda yeri artdıqca, hər yaşda olan kütlə internetdən istifadə etməyə başlayıb. Yetkinlər üçün sosial mediadan həddindən artıq istifadə onların real münasibətlərdən uzaq rəqəmsal şəxsiyyətlər qəbul etmələrinə səbəb olur. Sosial media asılılığının artıq uşaqlarla yanaşı, böyüklərdə də müşahidə olunduğu müşahidə edilir. Bu baxımdan valideynlər şüurlu qaydalar qoymaqdansa, ünsiyyəti gücləndirməlidirlər.

İnternet və sosial medianın uşaqlar üçün faydaları varmı?

- İnternetdən aktiv və faydalı istifadə edən uşaq özünü daha ətraflı tanımağı, özünü təkmilləşdirməyi öyrənir.
- Sosial və rəqəmsal şəxsiyyətə sahib olmaq sosial özünə inamı artıra bilər.
- Sosial mühiti ilə daimi ünsiyyət ona real həyatda aidiyyət hissini inkişaf etdirməyə imkan verir.
- İstifadə etdiyi internet sayəsində məktəbdə öyrəndiyi bilikləri möhkəmləndirə, araşdırma apara bilir.
- Onun ideologiyası, dünyagörüşü ola bilər.

İnternet və sosial medianın uşaqlar üçün mümkün zərərləri nələrdir?

- Gənc istifadəçilərin öhdəsindən gələ bilməyəcəyi sərt tənqidlərə məruz qala bilər.
- Kiber zorakılığa məruz qala bilər.
- Zərərli niyyətli insanlar tərəfindən şifahi hücuma məruz qala bilər.
- Şifahi təhqirə səbəb olan platformalarda vaxt keçirə bilər.
- Bu, yaşa uyğun olmayan və özlərinə zərər verəcək reklamlara uyğun ola bilər.
- O, sosial media hesablarını ələ keçirə və şəxsi məlumatları deşifrə edə bilər.
- Lazım olduğundan çox güvəndiyi insanlarla paylaşılmaması lazım olan məlumatları verə bilər.

Uşağınız internetdə və sosial mediada çox vaxt keçirirsə nə etməli?

Əgər uşağınız 10 yaşından kiçikdirsə, sizin nəzarətiniz olmadan internetdən istifadə edə bilməməlidir.
Onun istifadə etdiyi sosial media hesablarına daxil olun və tez-tez yoxlayın.
Siz övladınızın sosial media hesablarının məxfilik parametrlərini tənzimləyirsiniz. Kimin dostluq sorğusu göndərdiyindən profil şəklini görməyə qədər nəzarətinizdə olun. 

Şəxsi əlaqə məlumatlarını paylaşmamaq üçün tez-tez xəbərdarlıq edin.
Övladınızın istifadə etdiyi kompüterlər və planşetlər kimi alətlərin antivirus proqramlarına malik olduğundan əmin olun və yoxlayın.

Tanımadığı və ya pis niyyətli bir şəxsdən mesaj aldığını sizə bildirməyi öyrədin.
Ona deyin ki, tanımadığı heç kəsi dost siyahısına əlavə etməsin.
Sosial media hesablarında təfərrüatlı məlumatları paylaşmaması barədə xəbərdarlıq edin.
Uşağınıza qadağa kimi deyil, internetdə keçirdiyi əlavə vaxtın onun xeyrinə deyil, zərərinə olacağını söyləyin. Ev tapşırığını yerinə yetirsin, araşdırma aparsın, qalan vaxtlarda ictimai fəaliyyətlə məşğul olsun, real həyatda sosiallaşsın.