Azedu.az
https://modern.az/ https://www.instagram.com/apak.az/
2020-06-02 13:53:00
Süni intellektin meteorologiyada rolu

Müasir hava proqnozu geniş məlumat toplama şəbəkəsinə əsaslanır. Yüksək qətnaməli sensorlar daha dəqiq hava proqnozunu əldə etmək üçün şərait yaradır.

 

Ənənəvi olaraq, hava proqnozu daha dəqiq proqnozlara yönəlmiş kompleks dinamik ədədi modellərin inkişafına yönəlib. Lakin havanın qeyri-müəyyənliyi və koordinatlar modellərinin uyğunluğu kimi sistemin bəzi çatışmazlıqlarına görə, bu üsul müxtəlif istifadə variantlarının tələblərinə cavab vermir. Süni intellekt və dataya əsaslanan üsullar bu boşluğu aradan qaldırmaq üçün əla seçim oldu.

 

Süni intellekt meteorologiyada indi istifadə olunmağa başlamayıb, keçən əsrin 80-ci illərindən etibarən hava proqnozlarında neyron şəbəkələrdən istifadə olunurdu. Son illərdə süni intellekt modelləri meteoroloji tədqiqatçılar tərəfindən peyk məlumatlarının emalında, tayfunların və ekstremal hava şəraitinin proqnozlaşdırılmasında, eləcə də biznesin və ekoloji analitikanın digər sahələrində tətbiq olunur.

 

Süni intellekt ekstremal hava şəraitinin proqnozunu mükəmməl şəkildə müəyyən edə bilir.

 

ABŞ-ın Okean və Atmosfer Araşdırmaları Milli İdarəsi (NOAA) süni intellektin bu sahəyə daxil edilməsinin leysan və qasırğa kimi ekstremal hava şəraitini proqnozlaşdırmaq qabiliyyətini əhəmiyyətli dərəcədə artırdığını iddia edir.

 

Google bu sənayenin “pioneri” sayılır. 2019-cu ilin dekabr ayında texnologiya nəhəngi yağıntının proqnozlaşdırılması üçün dərin öyrənmə modellərinin inkişafı üçün yeni araşdırma təqdim etdi. Komanda, proqnozlaşdırmada qeyri-evolusional neyron şəbəkənin gücünü istifadə etdi. Təklif olunan sistemin sınaqlarında məlum oldu ki, o üç geniş istifadə olunan proqnoz modelini üstələyib: optik axını, persistentliyi və rəqəmsal HRRR nowaa proqnozlaşdırılmasını.

 

Böyük şirkətlər də bu tendensiyanın davamı üçün əməkdaşlıq edir. IBM şirkəti 2015-ci ildə Weather Company şirkətini satın aldı. Meteoroloji məlumatlar sahəsində hər iki şirkətin texnologiya və təcrübəsinin birləşməsi dünyada müştərilər üçün personallaşmış atmosfer proqnozlaşdırılması sistemini yaratdı. Sistem, maşın öyrənmə modellərindən istifadə edərək, 72 saat əvvəldən hava şəraitinə görə elektrik enerjinin kəsilməsinin proqnozlaşdırılması da daxil olmaqla, geniş çeşidli proqnozlaşdırma xidmətlərini göstərir. Bu sistemi havanın rəqəmsal modeli kimi təsvir etmək olar.  

 

Çində yerləşən Shenzhen meteoroloji Bürosu, güclü konveksiya müşahidə olunan Guangdong şəhərinin sahil zonasında hava proqnozunu yaxşılaşdırmaq yollarını araşdırır. Büro, 5G və süni intellektdən istifadə edərək meteoroloji bulud platformasının yaradılması üzərində texnologiya nəhəngi Huawei ilə işləyirdi.

 

Startaplara gəldikdə isə, onlar bu sənayenin “oyun qaydalarını” dəyişdirən “oyunçular” kimi özlərini təqdim edirlər. MicroWeather layihəsinin patentləşdirilmiş “climacell” mühərriki havanın proqnozlaşdırmasında dəqiqliyi artırmaq üçün rəqəmsal bacarıqları ilə bu sahədə dava əvvəl aparılan tədqiqatlarla birləşdirir. Bu yaxınlarda şirkət simsiz siqnalların qlobal şəbəkəsindən, avtomobillərdən, təyyarələrdən, küçə kameralarından, pilotsuz uçuş aparatlarından və digər qurğularından (IoT) əldə edilmiş süni intellekt modellərinin öyrənilməsi üçün hava məlumatlarının arxiv məlumatlarını işə saldı.

 

Süni intellect (Sİ) havanın proqnozlaşdırılmasında mühüm rol oynamağa davam etsə də, Sİ sahəsində geniş biliklərə sahib olan işçiləri bu sahəyə cəlb etmək çətindir. Meteoroloji ofislər texnologiya şirkətləri tərəfindən təklif olunan əmək haqqı baxımından İT nəhəngləri ilə rəqabət apara bilmir. Bunun əvəzinə, texnologiya nəhənglərinin yerli meteoroloji təşkilatlarla əməkdaşlıq etdiyini və ya bu işi tamamən öz üzərlərinə götürdülkərini görürük. Gələcəkdə qlobal miqyasda bu cür razılaşmaların daha da artacağını gözləyə bilərik. (TED.az)