Azedu.az
https://modern.az/ https://www.instagram.com/apak.az/
2020-01-17 10:30:00
MİQ-də kurikulum üzrə təqdim edilən situasiya tipli sual nümunələri – Doğru cavabları ilə

AzEdu.az  MİQ müsabiqəsinə hazırlaşanlara kömək məqsədi ilə kurikulum üzrə təqdim edilən situasiya tipli sual nümunələrini cavablarıyla birlikdə təqdim edir:

Qeyd edək ki, sualları kurikulum üzrə təlimçi-müəllim Günel Əliyeva tərtib edib:

1.İlkin mitoz və meyoz bölünmə arasında əsas fərqləri tapmağa dair tərtib olunan Eyler-Venn diaqramında səhvləri tapır, düzgün olanı seçir, mübahisəli məqamları aşkar edir. Bu zaman o tənqidi təfəkkürünü işə salır.

Məzmuna əsasən müəyyən edin. 

Hansı variantı seçsək, onun tənqidi təfəkkürünə aid fəaliyyətini pozmuş olarıq?

A)Öz ideyanı əsaslandır.

B)Ən səmərəli yolu tap.

C)Faktları uydurmadan seçib ayır.

D)Tənqidi yanaş.

E)Yeni əsaslar üzərində təsnif et+

2. Çinarə müəllim Biologiya dərsində Dayaq-hərəkət aparatı haqqında məlumat verir, qeyd edir ki, bu sistem sümük və əzələlərdən təşkil olunmuşdur.

Dayaq rolunu oynayan skelet və onun birləşmələri passiv, əzələlər isə fəal(aktiv)hissələrdir.

Daha sonra müəllim dayaq, hərəkət, qoruyucu, metabolik, qanyaradıcı funksiyalar haqqında məlumat verir.

Şagirdlər dərsin gedişatında müəllimə mövzuya dair maraqlı suallar ünvanlayır.

Müəllim dərsi daha da maraqlı etmək üçün şagirdlərin də sualların hər birini cavablandırmalarını istəyir.

Əksər şagirdlər fəallıq göstərsələr də Emin sualları cavablandıra bilmir. Çinarə müəllim yəqin edir ki, Eminin hər hansı problemi var və o dərsi dinləmirmiş, axı o ən çalışqan şagirdlərdəndir.

Müəllim şagirdinin gözlərinə baxır, müsbət dil ifadələrindən istifadə edir, yaranmış vəziyyəti anlayışla qarşılayır,

Kontekstə əsasən Çinarə müəllimin fasilitasiyanın hansı qaydasına əməl etdiyini müəyyən edin.

A)Məlumatla təminetmə

B)Təşkilati dəstəklənmə

C)Psixoloji dəstək:hörmət və etibar +

D)Fikrin təhrik edilməsi

E)Heç biri

3. Fuad müəllim şagirdi Aydana deyir ki, cavan bitki hüceyrəsi ilə yaşlı bitki hüceyrəsinin xüsusiyyətlərini sadala.

Aydan qeyd edir ki, cavan bitki hüceyrəsinə aşağıdakılar aiddir:

*Nüvə iri olur və mərkəzdə yerləşir;

*Sitoplazma çoxdur;

*Çoxlu kiçik vakuollar olur;

*Qılafı nazikdir;

*Maddələr mübadiləsi sürətlidir;

*Böyümə zonalarında yerləşir.

Aydan cavan bitki hüceyrəsi haqqında ətraflı məlumat versə də, onu yaşlı bitki hüceyrəsi ilə əlaqələndirə bilmir.

Sizcə, Aydan bu zaman kurikulumun hansı prinsipini pozur?

A)Nəticəyönümlülük

B)Şagirdyönümlülük

C)İnteqrativlik+

D)Qiymətləndirmə standartı

E)Tələbyönümlülük

 4.Hökümə müəllim "İnsan orqanizmi ilə tanışlıq" mövzusuna aid yazdığı sualları iş vərəqlərində qruplara təqdim edir.

Bizim komandanın sualı vəzifə və mənşəyinə görə ayırd edilən 4 qrup toxuma ilə bağlıdır.

Biz sualla bağlı tədqiqat işi aparırırıq.

Həmin toxumaların adlarını yazırıq:

1.Epitel toxuması

2.Birləşdirici toxuma

3.Əzələ toxuması

4.Sinir toxuması

 Daha sonra müəllim mövzu ilə bağlı informasiyanın mübadiləsini təşkil edir.

Bu mərhələdən sonra müəllim fəal dərsin hansı mərhələsinə keçid almalıdır?

A)Motivasiya. Problemin qoyulması

B)İnformasiyanın müzakirəsi və təşkili+

C)Tədqiqatın aparılması

D)Qiymətləndirmə. Refleksiya

E)Nəticə və ümumiləşdirmə

5.Mən biologiya fənnini çox sevirəm.

Nəzəriyyəni əla bilirəm-faktoloji bilik.

Bildiklərimi ümumiləşdirə bilmirəm...................

Öyrəndiklərimi testdə tətbiq edirəm.

Səhvlərimi də dərk edirəm.

Mənim hansı biliyim zəifdir?

A)Prosedural

B)Konseptual+

C)Metakoqnitiv

D)Faktoloji

E)İdraki(koqnitiv)

 6.Nigar ürəyin işi, ürəyin fəaliyyətinin tənzimi ilə bağlı tədqiqat işini təqdim edir.

Ürəyin işi ritmik əvəz olunan ürək döyünmələrindən ibarətdir. Ürək nisbi sakitlik halında dəqiqədə 70-75 dəfə döyünür. Ürək sakit halda sutkada təqribən 100000 dəfə yığılır ki, bu zaman ondan 11 tona qədər qan gəlib keçir.

Qəfil şagirdlərdən biri yerdən müdaxilə edir. Sonuncu cümlədəki səhvi demək istəyir. 

Nigarın fikri dağılır, həvəslə hazırladığı işi təqdim edə bilmir,  həm də bu zaman həssas şagirdi ağlamaq tutur.

Müəllim onun fikrini yenidən təhrik etmə üçün nə etməlidir?

Tam  və düzgün cavabı seçin.

A)Açıq suallar verməlidir.

B)Psixoloji dəstək olmalıdır.

C)Qapalı suallar verməlidir.

D)Fərdi yanaşmalıdır.

E)Təfəkkürü stimullaşdırmalıdır.+

7.Nəzrin yarpağın əsas funksiyasından danışır:

*fotosintez

*tənəffüs

*transpirasiya(suyun buxarlanması)

Nəriman yarpaqların formaları ilə bağlı məlumat verir.

Yarpaqların quruluşuna görə iki qrupu ayırd edilir:

○sadə yarpaqlar

○mürəkkəb yarpaqlar

Elmin yarpaqların damarlanması haqqında bildiklərini söyləyir.

Asif yarpaqların düzülüşündən danışır.

Hər kəs mövzunun müzakirəsinə cəm olub.

Eyni vaxtda yalnız bir nəfər danışır;

Şagirdlər bir-birinin sözünü kəsmir;

Reqlamenti nəzərə alırlar.

Fikirlər hansı təlim üsulunu yada salır?

A)Debat

B)Rollar üzrə oyun

C)Diskussiya+

D)Modelləşdirmə

E)Layihələrin hazırlanması

8.Zeynəb müəllim izah edir ki, bəzən əzələlərin qeyri-düzgün inkişafı, masa arxasında düzgün oturmamaq skeletin düzgün formalaşmamasına səbəb olur. Nəticədə onurğanın müxtəlif tərəflərə qeyri-normal(patoloji kifoz-qozbellik, patoloji lordoz, skalioz-yanlara)əyilməsi baş verir ki, bu da daxili orqanların işini çətinləşdirir.

Müəllim mövzudan danışarkən onu həyatdan nümənələrlə inteqrasiya edir, həm də şagirdlərə elmi biliklər çatdırır.

Şagirdlər dərsə aid bütün suallarına cavab tapır, dərsin bütün hissələri onlara aydın olur. Çünki müəllimin öyrətmə məharəti güclüdür.

Sizcə, söhbət Zeynəb müəllimin hansı qabiliyyətindən gedir?

A)Akademik

B)Didaktik+

C)Kommunikativ

D)Suqqestiv

E)Ekspressiv

9.Elşən müəllim izah edir ki, insan orqanizmində həzm 3 formada baş verir.

1.Hüceyrədaxili həzm;

2.Hüceyrəxarici həzm;

3.Membran həzmi.

 Mövzunun ardında müəllim həzm orqanlarının quruluşu və funksiyası haqqında məlumat verir, sonra həzm üzvlərinin əsas vəzifələrindən danışır.

Müəllim həzm sistemi ilə bağlı məlumat verdikdən sonra biz bu bilikləri daha da ümumiləşdirir, nəzəriyyənin dərinliklərinə varırıq.

Biz  Anderson və Krasvola görə, biliyin hansı növünü reallaşdırırıq?

A)Metakoqnitiv

B)Konseptual+

C)Faktoloji

D)Prosedural

E)Düzgün cavab yoxdur.

  1. Şəbnəm müəllim həmişə olduğu kimi bu dəfə də biologiya dərsində fəal dərsin bütün mərhələlərini həyata keçiririr.

Əvvəlcə motivasiya ilə şagirdləri düşünməyə sövq edir, beyni hərəkətə gətirən suallar ünvanlayır, qapalı sual əvəzinə açıq suallar verir.

Bütün canlı orqanizmlərin ən kiçik quruluş və inkişaf vahidi nədir?

"Həyatın hüceyrəsiz forması" anlayışını necə başa düşürsünüz?

Müasir dövrdə həyatın hansı formaları məlumdur?

Beləliklə, təfəkkür stimullaşır, şagirdlər cavab versiyalarını irəli sürür.

 Müasir dövrdə həyatın aşağıdakı formaları məlumdur:

✅Hüceyrəsiz forması-viruslar;

✅Prokariot(nüvəsiz)orqanizmlər-bakteriyalar və göy-yaşıl yosunlar;

✅Eukariot(nüvəli)orqanizmlər-göbələk, bitki və heyvanlar aləminin bir və ya çoxhüceyrəli olan nümayəndələri.

Şəbnəm müəllim fəal dərsin motivasiya mərhələsində şagirdləri düşünməyə sövq etdi.

Bəs bu proses, beyinlərin hərəkətə gətirilməsi, açıq suallardan istifadə, yönəldici sualların verilməsi fasilitasiyanın hansı qaydasını xatırladır?

A)Məlumatla təminetmə

B)Fikrin təhrik olunması+

C)Təşkilati dəstəklənmə

D)Psixoloji dəstək:hörmət və etibar

E)Heç biri

11.Elşad müəllim şagirdlərə deyir ki, yağlar və karbohidratların sintez olunması plazmatik membranın böyüməsini və təzələnməsini təmin edir.

Bitkilərə görə isə o, hüceyrə divarının əmələ gəlməsində iştirak edir.

Müəllim daha sonra lizosomlar haqqında danışır.

Biz dərsin sonunda öz suallarımızı, öyrənmək istəklərimizi yarpaq, meyvə formalı rəngli kağızlarla lövhədə çəkilən ağaca yapışdırırıq.

Elşad müəllim bizim yazdığımız suallara əsasən növbəti dərs üçün təlim nəticəsi müəyyən edir.

Biz həvəslə gözləyirik ki, növbəti dərsdə suallarımız cavablandırılsın və yarpaq, meyvə formaları kağızlarımız ağacdan qoparılsın.

Konteksə istinad etməklə müəyyən edin.

Söhbət hansı formativ qiymətləndirmə texnikasından gedir?

A)Fikirlər ağacı

B)Meyvə ağacı

C)Arzular ağacı+

D)Düşüncə ağacı

E)Suallar ağacı

12.Mən bilirəm ki, insan bədənində olan qan damarları 3 qrupa ayrılır:

1.Arteriyalar-ürəkdən qanı orqanlara aparan damarlardır.

2.Venalar-qanı ürəyə gətirən damarlardır.

3.Kapillyarlar-arteriya və vena damarları arasında yerləşir.

Lakin testlərdə səhvən qanı ürəyə gətirən damarlar kimi kapillyarları seçmişdim.

Mən həmişə beləyəm. Bildiklərimi testdə, çalışmada tətbiq edə bilmirəm.

Buna görə özümü çox danlayır, səhvlərimi düzəltməyə çalışıram.

Mənim bu biliyim dərketmə qabiliyyətimin inkişafına və refleksiyasına təsir edir.

Kontekstə əsasən müəyyən edin. Sizcə, mənim hansı biliyim zəif, hansı güclüdür?

A)Deklarativ güclü, prosedural zəif

B)Prosedural zəif, metakoqnitiv güclü+

C)Deklarativ zəif, metakoqnitiv güclü

D)Metakoqnitiv zəif, prosedural güclü

E)Prosedural zəif, kontekstual güclü

13.Aysun bilir ki, funksiyalarına görə üç növ sinir lifi vardır-faktoloji bilik;

Testlərdə onları fərqləndirə bilir-prosedural bilik;

Nəticəsini təhlil edə və qiymətləndirə bilir..............................

Nöqtələrin yerinə biliyin hansı növü yazılmalıdır?

A)Kontekstual

B)Faktoloji

C)Metakoqnitiv+

D)Konseptual

E)Heç biri

14.Mən bilirəm ki, biotop-qruplaşmanın(senozun)xarakterini müəyyən edən və cansız təbiət amillərinə(torpaq və iqlim) malik coğrafi sahədir.

Lakin müəllim hər dəfə biotopun nə olduğunu soruşanda fikrimi tam aydın çatdıra bilmirəm.

Məktəbimizə gələn Kurikulum təlimçisi deyir ki, mən fikrimi çatdıra bilmirəmsə, deməli, kurikulumun.......................................prinsipini pozuram.

Nöqtələrin yerinə hansı söz yazılmalıdır?

A)Nəticəyönümlülük

B)Şəxsiyyətyönümlülük+

C)Tələbyönümlülük

D)İnteqrativlik

E)Qiymətləndirmə standartı

15.Nərgiz "Sinir sistemi" ndən danışır.

Sinif onu diqqətlə dinləyir.

Periferik sinir sistemi mərkəzi sinir sistemindən kənara çıxan sinirlərdən və sinir düyünlərindən təşkil olunmuşdur.

Sinir sistemi sinir və peyk hüceyrələrindən ibarət sinir toxumasından əmələ gəlmişdir. Sinir toxumasında 1 sinir hüceyrəsinə 10 peyk hüceyrəsi düşür.

Bu vaxt şagirdlərdən biri yerdən müdaxilə edir, Nərgizin və bütün sinfin

 fikrini yayındırır, çaşqınlığa səbəb olur.

Belə vəziyyətdə müəllimin sinfi ələ alması, düzgün yönəltməsi üçün hansı qabiliyyəti olmalıdır?

A)Didaktik

B)Pedaqoji refleksiya

C)Konstruktiv

D)Akademik

E)Konstruktiv+

16.Təbii şəraitdə tozlanma ,əsasən, iki cür olur:

 *öz-özünə tozlanma;

*çarpaz tozlanma.

Namiq tozlanma ilə bağlı ətraflı məlumat verir.

Mövzunu xəyalında canlandırır, yaxşı danışır.

Lakin o mövzu ilə bağlı öz münasibətini, fikrini əsaslandıra bilmir.

Sizcə, onun hafizə və təfəkkürlə bağlı hansı güclü və zəif nöqtələri var?

A)Hafizəsi də zəifdir, təfəkkürü də.

B)Yaddaşı güclü olsa da, məntiqi təfəkkür zəifdir.

C)Hafizəsi güclüdür, lakin tənqidi təfəkkür ilə bağlı problemi var.+

D)Yaddaşı da zəifdir, məntiqi təfəkkürü də.

E)Hafizəsi güclüdür, lakin yaradıcı təfəkkürü zəifdir.

 17.Mən bu gün biologiya dərsində öyrəndim ki, populyasiya müəyyən ərazidə yaşayan, bir-biri ilə sərbəst cütləşən, bu və ya digər dərəcədə növün digər qruplarından təcrid olunmuş fərdlərin cəmidir.

Növün elementar quruluş və təkamül vahidi olan populyasiyada orqanizmlərin təkamülü fasiləsiz olaraq bir qrup genotiplərin digərlərini əvəz etməsi yolu ilə baş verir. İlk dəfə S.S.Çetverikov populyasiya daxilində gedən təkamül dəyişkənliyini öyrənmiş, mutasiyaların populyasiyanın quruluşunda və təkamüldə rolunu müəyyən etmişdir.

Daha sonra bu gün öyrəndiyim iki məsələni də qeyd edirəm.

Müəyyən genetik quruluşu olan hər bir populyasiya müəyyən genofonda malikdir.

İnsan populyasiyasında qan qruplarının olmasına baxmayaraq, insan bu allelərdən yalnız bir cütünü daşıyır.

Sonra isə hələ də cavabını tapa bilmədiyim bir sualı düşünürəm.

Sizcə, mən bu dərsdə hansı formativ qiymətləndirmə texnikasını həyata keçirirəm?

A)Blits-turnir

B)Yanlış tapmaca

C)3-2-1+

D)Arzular ağacı

E)Auksion

18.Gülnarə Kəmalə müəllimin təşkil etdiyi biologiya yarışında iştirak hüququ qazanmaq üçün "Orqanizmlərin çoxalması. Ontogenez" mövzusunu danışır.

Mitoz bölünmə hissəsindən danışarkən hüceyrənin həyat dövrünün iki hissədən ibarət olduğunu nəzərə çatdırır.

Hüceyrələrin bölünənə qədər interfaza mərhələsində olduğunu bildirir.

Daha sonra müəllim Günaya deyir ki,   mitozun 4 mərhələsinin adlarını çək.

Günay profaza, metafaza, anafazanın adını çəkir. 4-cü mərhələnin adını unudur.

Müəllim buna baxmayaraq, ona yarışda iştirak hüququ verir, stimullaşdırır.

Bu məqamda Kəmalə müəllim Emosional-affektiv(ünsiyyət)taksonomiyasının hansı səviyyəsinin tələblərinə əməl edir?

A)reaksiya vermək

B)təşkil etmək

C)məqbul saymaq+

D)dəyərləndirmək

E)dəyərlərin daşıyıcısı olmaq

  1. Aqil modifikasiya və mutasiyanı müqayisə edir.

Dəyişmə obyekti ilə bağlı məlumat verir.

Modifikasiya-fenotipin reaksiya norması daxilində dəyişməsi;

Mutasiya-genotipin qəflətən baş verən təsadüfi dəyişməsi.

Ardınca tabe olduğu qanunauyğunluq haqqında danışır, daha sonra növ, fərd üçün əhəmiyyətini sadalayır.

Ən sonda mahiyyətini vurğulayır.

Aqil modifikasiya və mutasiyanın müqayisəsini tamamilə doğru  etsə də onun izahında sistemlilik və ardıcıllıq pozulur, bəzi məqamlarda nizamsız və sistemsiz danışır.

Sizcə, onun bu müqayisəsini daha uğurlu etmək üçün hansı formativ qiymətləndirmə texnikası köməyimizə çata bilər?

A)Sinkveyn

B)3-2-1

C)Blits-turnir

D)"Ardıcıllığı düzəlt" oyunu+

E)Yanlış tapmaca

20.Leyla kserofitlərdən danışır. Uyğunlaşmalarını nəzərə çatdırır, bildirur ki, hüceyrələri xırda, xloroplastları çox, ağızcıqları xırda və az, kök sistemləri güclü inkişaf etmiş, gövdə yarpaqları tükcüklərlə örtülmüşdür.

Nümayəndələrini sadalayır:

Maldili

Kaktus

Su zanbağı

Yovşan

Dəvətikanı

Mamırlar

 Lakin müəllim ona kserofitləri hidrofitlərlə qarışdırdığını sərt formada bildirir, səhvlərini birbaşa deyir, səs tonunu qaldırır, əsəbi danışır.

Bu zaman müəllimin hansı qabiliyyətinin zəif olduğu üzə çıxır?

A)Didaktik

B)Suqqestiv

C)Kommunikativ+

D)Akademik

E)Konstruktiv

Günel Yaşarqızı
Müəllifin digər yazıları