Azedu.az
https://modern.az/ https://www.instagram.com/apak.az/
2018-05-19 20:00:00
Xərçəngə qalib gəlməyin yolu tapıldı  

İsveçrənin Lozanna politexnik məktəbinin alimləri xromosomları aktiv oksigen formalarının təsirlərindən və telomerlərin qısalmasından qoruyan iki ferment ortaya çıxarıb.  

AzEdu.az “MedicalXpress”ə istinadən xəbər verir ki, onların aktivliyinin dayandırılması yüksək telomeraz fəallığı ilə müşayiət olunan xərçəngli şişlərlə qarşı mübarizəyə kömək olacaq.

Hüceyrə parçalanmazdan əvvəl onun DNT-si xromosomlara çevrilir və beləcə genetik materialı zədələnmələrdən qoruyur. “TTAGGG” təkrarlanmasından ibarət olan olan xromosom ucu telomer adlanır.

Onlar mitoz zamanı genlərin itkisinin qarşısını alır. Belə ki,  DNT polimerazı xromosomun sonundan DNT-nin surətini sintez edə bilmir.  Ancaq hər dəfə replikasiya zamanı telomerlərin qısalması baş verir.

Telomeraz fermenti telomerləri bərpa etsə də, onun həddindən artıq fəallığı xərçəngin meydana gəlməsinə səbəb olur. Bu zaman bədxassəli şişlər faktiki olaraq “ölümsüz törəmələrə” çevrilir.

Araşdırma zamanı “PRDX1” və “MTH1” fermentlərinin anti-oksidant xassəsi aşkarlanıb. Bu xassənin hesabına fermentlər telomerlərin aktiv oksigen formaları tərəfindən zədələnməsinin qarşısını alır.  

Alimlər xərçəngli şişlərdəki birləşmələrin aktivliyini bloklayıb və tədricən telomerlərin parçalanmasının azaldığını, bir müddət sonra isə ümimiyyətlə parçalanmanın yoxa çıxdığını müşahidə edib.